Bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới

Học viện Hành chính Quốc gia tổ chức Lễ Khai giảng Lớp bồi dưỡng đối với lãnh đạo, quản lý cấp Vụ và tương đương khóa 8/2023. Ảnh minh họa

Tầm quan trọng của phong cách lãnh đạo, quản lý 

Cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân về kết quả thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị và địa phương do mình quản lý. Đây là những cán bộ ưu tú của Đảng được Đại hội đảng các cấp tín nhiệm bầu ra và cấp ủy cấp trên chuẩn y hoặc chỉ định. Cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có vai trò quan trọng, không chỉ là người đứng đầu mà còn là “chỗ dựa tinh thần” cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở cơ quan, đơn vị, địa phương. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Mọi việc thành hay là bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng, hay là không”(1). Người chỉ rõ: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là những người đem chính sách của Chính phủ, của đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện được”(2).  

Phong cách lãnh đạo, quản lý của cán bộ các cấp là lề lối, cách thức hoạt động lãnh đạo mang tính ổn định, đặc trưng riêng của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Phong cách này được hình thành và phát triển từ quá trình công tác  gắn với phẩm chất cá nhân để từ đó tạo thành nhân cách của cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Hoạt động bồi dưỡng PCLĐ của cán bộ lãnh đạo, quản lý trực tiếp góp phần nâng cao phẩm chất, năng lực, khả năng nghiên cứu, quán triệt, nắm vững đường lối, quan điểm của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế của cấp trên; đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo đúng đắn và tổ chức thực hiện có hiệu quả nghị quyết theo chức trách, nhiệm vụ… Từ đó, hoàn thiện phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác, giải quyết có hiệu quả những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn công việc, cuộc sống đặt ra; phát huy được tinh thần sáng tạo của tập thể; tăng cường mối liên hệ mật thiết với quần chúng; ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện chia rẽ, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ, vô cảm, quan liêu, hách dịch, nhũng nhiễu... xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. 

Quán triệt đường lối, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, cấp ủy đảng và chính quyền các cơ quan, đơn vị, địa phương đã nhận thức đúng về vai trò, sự cần thiết của việc bồi dưỡng PCLĐ của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát, đúng, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, địa phương. Trong những năm qua, cấp ủy đảng và chính quyền các cấp đã tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng PCLĐ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, bảo đảm tính toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, sát với tình hình, nhiệm vụ ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương. 

Các cơ quan, đơn vị, địa phương đã tập trung bồi dưỡng quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về công tác cán bộ và bồi dưỡng PCLĐ của cán bộ; phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; lý luận chính trị và tri thức khoa học, nhất là khoa học lãnh đạo và khoa học xã hội nhân văn; kiến thức mới về khoa học lãnh đạo, quản lý, kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng, chính quyền; cập nhật những nội dung mới trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đồng thời, tích cực mở các khóa bồi dưỡng trang bị, bổ sung một số kỹ năng lãnh đạo, quản lý và xây dựng tầm nhìn, tư duy lãnh đạo; nâng cao năng lực lãnh đạo; khả năng nắm bắt, tổng kết, giải quyết những vấn đề mới đặt ra trong thực tiễn để tiếp tục hoàn thiện kỹ năng lãnh đạo và năng lực điều hành; từng cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã tích cực, chủ động tự bồi dưỡng về phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác đáp ứng với tình hình nhiệm vụ ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương đòi hỏi. 

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác bồi dưỡng PCLĐ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp thời gian qua cũng còn những hạn chế cả về nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và nội dung, hình thức, biện pháp thực hiện. Một số cấp ủy đảng và chính quyền các cấp chưa quan tâm đúng mức đến công tác bồi dưỡng PCLĐ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp dẫn đến chưa linh hoạt trong xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch bồi dưỡng; nội dung, hình thức, biện pháp bồi dưỡng thiếu gắn kết với thực tiễn, chưa chủ động, nhạy bén xử trí các tình huống; ngại va chạm, đương đầu với những khó khăn thử thách, thiếu quyết đoán trong hành động. Trách nhiệm nêu gương của một số cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chưa thực sự mẫu mực, tiêu biểu để cán bộ, đảng viên, quần chúng trong đơn vị học tập và noi theo, còn vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm, buông lỏng lãnh đạo, quản lý, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống.

Giải pháp nâng cao hiệu quả bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay 

Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, thời cơ, vận hội đan xen với nguy cơ, thách thức. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định thời gian tới cần đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Hoàn thiện thể chế, quy định về công tác cán bộ, tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí, cơ chế đánh giá cán bộ”(3).

Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng và để nâng cao hiệu quả bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau: 

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng và chính quyền các cấp về bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý. 

Tăng cường vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng ở các cơ quan, đơn vị, địa phương; phát huy vai trò của người đứng đầu chính quyền và bí thư cấp ủy các cấp, cơ quan chuyên trách về công tác cán bộ ở các địa phương trong bồi dưỡng PCLĐ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý. Các cơ quan, đơn vị phải nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thông qua công tác giáo dục chính trị tư tưởng; các hình thức sinh hoạt của tổ chức đảng, tổ chức quần chúng ở các cơ quan, đơn vị; thực hiện quy định nêu gương của cán bộ, đảng viên và hoạt động thực tiễn của cán bộ lãnh đạo, quản lý để triển khai tổ chức thực hiện bồi dưỡng, đem lại hiệu quả thiết thực.

Tập trung quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết số 26-NQ/TW Hội nghị Trung ương lần thứ bảy (khóa XII) về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 Hội nghị Trung ương lần thứ tư (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Nghị quyết số 21-NQ/TW Hội nghị Trung ương lần thứ năm (khóa XIII) về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới; Quy định số 41-QĐ/TW ngày 03/11/2021 của Bộ Chính trị về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ; Quy định số 80-QĐ/TW ngày 06/9/2022 của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử… Trên cơ sở đó, tạo chuyển biến về nhận thức của người đứng đầu, các cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ và tầm quan trọng của bồi dưỡng PCLĐ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. 

Hai là, xác định đúng nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. 

Nội dung, hình thức bồi dưỡng PCLĐ là một trong những yếu tố quan trọng nhất, quyết định chất lượng, hiệu quả của việc bồi dưỡng PCLĐ của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Do đó, cần bám sát yêu cầu, chức trách, nhiệm vụ của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương để lựa chọn các nội dung phù hợp. Chú trọng bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về PCLĐ của cán bộ, đảng viên; các nội dung về khoa học lãnh đạo, quản lý, chỉ huy và kỹ năng, phương pháp, kinh nghiệm xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh; các kỹ năng quán triệt, cụ thể hóa, xây dựng và triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết các cấp… để đội ngũ cán bộ có PCLĐ khoa học, năng động, sáng tạo; dân chủ, quyết đoán; có tác phong quần chúng, sâu sát cơ sở; nêu gương, nói đi đôi với làm. Cần kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng PCLĐ với bồi dưỡng phương pháp tư duy, cách làm việc, ứng xử cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Tăng cường các hình thức, biện pháp học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thường xuyên tổ chức các đợt tập huấn, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp tại các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; mời chuyên gia, nhà khoa học uy tín, nhà quản lý có kinh nghiệm công tác, giữ vị trí lãnh đạo, quản lý làm báo cáo viên. 

Ba là, kết hợp chặt chẽ bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần thực hiện nghiêm túc, liên tục Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ cấp trên, cấp mình; Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Kế hoạch số 57-KH/BTGTW ngày 20/8/2021 của Ban Tuyên giáo Trung ương thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, chú trọng những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay, tạo thành phong trào thực tiễn mạnh mẽ, tác động tích cực tới quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện PCLĐ của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. 

Với tinh thần này, cần “Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu”(4); từng cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp, phải đề cao trách nhiệm, tích cực, tự giác phấn đấu, rèn luyện; phải thật sự gắn mình với đơn vị, sâu sát, gần gũi quần chúng, cấp dưới; thực hiện nghiêm Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; thực hiện tốt yêu cầu: “Trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực học tập, làm theo”; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất; quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của cấp dưới. Từ đó, tạo sự yên tâm, phấn khởi, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, ra sức phấn đấu, rèn luyện, trở thành cán bộ cốt cán, ưu tú, đem hết tài năng, trí tuệ, phẩm chất cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. 

Bốn là, hoàn thiện tiêu chí đánh giá phong cách lãnh đạo, phát huy tính tích cực, tự giác của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong tự bồi dưỡng phong cách lãnh đạo. 

Cấp ủy và chính quyền, nhất là người đứng đầu phải chủ động nghiên cứu để cụ thể hóa, bổ sung, hoàn thiện tiêu chí đánh giá PCLĐ của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp phù hợp với yêu cầu, chức trách, nhiệm vụ được giao, làm cơ sở để cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp tự bồi dưỡng, rèn luyện PCLĐ. Từng cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp cần nhận thức sâu sắc vai trò, sự cần thiết phải tự bồi dưỡng PCLĐ; xây dựng động cơ, thái độ tự học tập, bồi dưỡng đúng đắn; tự đánh giá đúng PCLĐ, chủ động xây dựng và thực hiện nghiêm túc kế hoạch tự bồi dưỡng PCLĐ; thường xuyên tự kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh kế hoạch tự bồi dưỡng phù hợp, đấp ứng yêu cầu nhiệm vụ; vận dụng có hiệu quả các hình thức, biện pháp tự bồi dưỡng. Qua đó, từng bước hình thành, phát triển, hoàn thiện PCLĐ theo tiêu chí đã xác định, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao./. 

---------------------------

Ghi chú:

(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.354.

(2) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.68.

(3) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.187.

(4) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb CTQG-ST, H. 2021, tr.231.

Bùi Việt Phương - Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng

tcnn.vn