Tóm tắt: Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân là trách nhiệm chung của toàn xã hội, trong đó ngành Y tế giữ vai trò nòng cốt”(1). Hiện nay, sức khỏe cộng đồng không chỉ bị đe dọa bởi dịch bệnh, mà còn là những thủ đoạn thao túng lòng tin y tế qua không gian mạng và hành vi trục lợi từ danh tiếng người nổi tiếng. Trong công cuộc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, chúng ta càng cần phải tiếp tục khẳng định bản lĩnh, năng lực và trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong thời đại mới theo tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”. Bài viết khẳng định vai trò của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, đánh giá thực trạng và những vấn đề đặt ra, đồng thời đề xuất các giải pháp thực hiện có hiệu quả sự nghiệp vô cùng quan trọng này.
Từ khóa: Bảo vệ sức khỏe Nhân dân; Đảng ta; hàng giả; Nhà nước, Nhân dân.
Abstract: General Secretary Tô Lâm affirmed: “The cause of protecting and caring for the people’s health is the shared responsibility of the entire society, in which the health sector plays a core role”. Currently, public health is not only threatened by epidemics but also by schemes that manipulate medical trust in cyberspace and acts of profiteering from the reputation of celebrities. In the cause of protecting and caring for the people’s health, it is all the more necessary to reaffirm the resolve, competence, and responsibility of the Party and the State in the new era, in line with the spirit of Resolution No. 72-NQ/TW dated September 9, 2025, of the Politburo on “Several breakthrough solutions to strengthen the protection, care, and improvement of the people’s health”. The article affirms the role of the Party and the State in the cause of protecting and caring for the people’s health, assesses the current situation and emerging issues, and proposes solutions to effectively implement this profoundly important mission.
Keywords: Protection of the people’s health; the Party; counterfeit goods; the State; the people.
Bức thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị cán bộ y tế ngày 27/02/1955.
1. Chăm sóc sức khỏe Nhân dân là trách nhiệm của Đảng và Nhà nước ta
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công”(2). Lời dạy ấy không chỉ là chân lý y học, mà còn là định hướng cốt lõi trong tư duy cầm quyền của Đảng: lấy sức khỏe Nhân dân làm gốc cho mọi chiến lược phát triển. Ngày nay, giữa vòng xoáy hàng giả, thuốc giả, thông tin y tế sai lệch ngày càng tinh vi, cuộc chiến bảo vệ sức khỏe cộng đồng không chỉ là y tế, mà là thước đo bản lĩnh cầm quyền và trách nhiệm chính trị của Đảng. Từ việc nhỏ như viên thuốc thật cho đến vấn đề lớn như niềm tin xã hội, chiến lược, chính sách đều cần được tổ chức bằng tư duy chính trị thông suốt, quyết liệt và vì dân.
Ngay từ Đại hội VI (1986), Đảng ta đã xác định rõ: “Sức khỏe của Nhân dân, tương lai của giống nòi là mối quan tâm thường xuyên của Đảng và Nhà nước ta, là trách nhiệm của tất cả các ngành, các đoàn thể, là trách nhiệm và lợi ích thiết thân của mỗi công dân”(3). Quan điểm đó đã trở thành định hướng chiến lược xuyên suốt trong mọi chính sách phát triển con người toàn diện.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng thường xuyên nhắc nhở, căn dặn “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu”(4), và “Lương y phải như từ mẫu”. Lời dạy ấy của Người đã thể hiện đạo lý cốt lõi của nền y học nhân văn và tư tưởng chính trị đặt sức khỏe Nhân dân là gốc rễ của mọi chiến lược phát triển.
Quan điểm này tiếp tục được khẳng định rõ trong Nghị quyết số 20-NQ/TW của Hội nghị Trung ương lần thứ 6, Khóa XII: “Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi người dân và của cả xã hội. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe là nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi người dân, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, các ngành, trong đó ngành Y tế là nòng cốt”. Nghị quyết số 20-NQ/TW cũng nhấn mạnh quan điểm đầu tư cho sức khỏe Nhân dân là đầu tư cho phát triển. Đây là định hướng mang tính nguyên tắc, thể hiện tư duy phát triển con người toàn diện, đặt Nhân dân ở vị trí trung tâm, xem sức khỏe là giá trị xã hội và một yếu tố cấu thành năng lực quốc gia.
Tiếp nối tinh thần đó, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định “tiếp tục nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, khắc phục căn bản tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên, phát triển mạng lưới bệnh viện vệ tinh”. Trong thời đại mà các mối đe dọa đến sức khỏe không chỉ đến từ bệnh tật, mà còn đến từ thông tin giả, sản phẩm giả, quảng cáo sai lệch và khủng hoảng niềm tin, thì sức khỏe không đơn thuần là chỉ số y học, mà là chỉ báo lòng dân, là thước đo năng lực quản trị xã hội của Đảng cầm quyền.
Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 đã xác lập rõ ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước “Phát triển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc y tế cơ sở, tập trung đầu tư cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tại khu vực biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn...”(5). Luật cũng thể hiện rõ quan điểm “lấy người bệnh làm trung tâm” và xây dựng nền y tế công bằng, hiệu quả, tiếp tục được khẳng định là nhiệm vụ chính trị quan trọng của toàn hệ thống chính trị.
Chăm sóc sức khỏe không còn là việc riêng của ngành Y tế, đòi hỏi sự tham gia của toàn hệ thống chính trị, với các giải pháp đồng bộ từ giáo dục sức khỏe, kiểm soát truyền thông, hoàn thiện pháp luật, đến nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ y tế và hệ thống giám sát xã hội. Các cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cần được huy động để cùng tạo dựng một “môi trường sức khỏe” toàn diện, trong đó người dân không chỉ được khám - chữa bệnh, mà còn được bảo vệ khỏi những thủ đoạn thao túng niềm tin y học. Trong bài phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo và giải pháp, mục tiêu đặt ra là phấn đấu toàn dân “Khỏe để học - Khỏe để làm việc - Khỏe để hạnh phúc - Khỏe để bảo vệ Tổ quốc”(12).
Mỗi chính sách y tế cho vùng khó khăn, mỗi hành động bảo vệ người tố giác hàng giả, mỗi chuyến trực thăng cứu nạn… không chỉ là nghĩa vụ nhân đạo, mà là minh chứng sống động cho tư duy nhất quán: Đảng vì dân, gần dân, hành động cùng dân. Một viên thuốc an toàn, một bác sĩ tận tâm nếu được tổ chức đúng cách, có thể trở thành kênh củng cố lòng tin chính trị. Khi hàng giả, thông tin giả, y học trá hình len lỏi vào đời sống, thách thức không chỉ là quản lý thị trường, mà là tổ chức lại thế trận chính trị trên mặt trận y tế. Muốn vậy, vai trò lãnh đạo của Đảng phải thể hiện bằng cơ chế, nguồn lực và hành động cụ thể, để sức khỏe không bị thương mại hóa, niềm tin Nhân dân không bị thao túng.
2. Công tác đấu tranh chống hàng giả và nhiễu loạn thông tin
Trong thời đại số, sức khỏe không chỉ bị đe dọa bởi virus mà còn bởi tốc độ lan truyền của thông tin y học sai lệch. Theo báo cáo Digital vào tháng 01/2025, có đến 75,2% dân số Việt Nam dùng mạng xã hội và phần lớn tiếp nhận kiến thức sức khỏe từ Facebook, Zalo, YouTube, TikTok thay vì từ bác sĩ hay hệ thống y tế. Tận dụng điều đó, nhiều doanh nghiệp thuê hàng trăm “micro-influencer” livestream cùng lúc, tạo hiệu ứng lan tỏa ảo, đẩy sản phẩm lên TOP tìm kiếm. Các thủ đoạn mạo danh chuyên gia, lợi dụng uy tín người nổi tiếng tư vấn chữa bệnh, để quảng bá, thuyết phục người bệnh tin vào sản phẩm không rõ nguồn gốc, đã biến mạng xã hội thành “chợ sức khỏe không phép”.
Không ít người dân, đặc biệt là phụ nữ trung niên, người cao tuổi, người có bệnh nền hoặc lo ngại tuổi tác, ngoại hình, sức khỏe rất dễ bị dẫn dụ không bởi dữ liệu y học, mà bởi những kịch bản cảm xúc được dàn dựng tinh vi. Họ bị cuốn vào các “vòng xoáy tư vấn” trên mạng xã hội, nơi các “bác sĩ mạng” tự xưng là chuyên gia, nhà nghiên cứu, dược sĩ xuất hiện cùng áo blouse trắng và lời nói đầy xúc động, tạo cảm giác tin cậy như đang khám bệnh thật.
Điển hình là vụ thương hiệu Meli do bà Hoàng Hường quảng bá với các sản phẩm như Meli Xương khớp Gold, Bách Phụ Đan, Trị trĩ Thiên Hoàng Sa quảng cáo lố “trị bách bệnh”, “công nghệ 100 tỷ”, “được cấp bởi hội đồng y học quốc tế”. Tuy nhiên, theo báo Tuổi Trẻ Online, đây chỉ là thực phẩm chức năng thuê gia công, không có nền tảng nghiên cứu, sản xuất như quảng cáo trên fanpage có tên “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng” khiến người tiêu dùng dễ mắc bẫy. Nguy hiểm hơn, niềm tin vào y tế nhà nước bị xói mòn, khi người dân dần không còn phân biệt ranh giới giữa tri thức khoa học và chiêu trò cảm xúc.
Một ví dụ điển hình khác là sự kiện đầu năm 2025, khi chuỗi nhà thuốc Pharmacity buộc phải thu hồi 4 sản phẩm, bao gồm PMC Hoạt Huyết, PMC Liver Support, PMC Joint Care, PMC Gingko Biloba được lực lượng công an xác định là hàng giả do Công ty trách nhiệm hữu hạn công nghệ Herbitech sản xuất thì Pharmacity đã chủ động ngưng kinh doanh các sản phẩm trên, thu hồi và hoàn tiền cho khách hàng, đồng thời rà soát lại toàn bộ chuỗi cung ứng sản phẩm chức năng. Vụ việc gây dư luận lớn vì hệ thống Pharmacity được xem là uy tín, hiện đại, minh bạch trong quản lý, nhưng vẫn lọt lưới kiểm soát chất lượng ở khâu đầu vào. Sự việc làm dấy lên lo ngại rằng nếu ngay cả chuỗi nhà thuốc lớn còn sai phạm, thì người dân có thể tin ai?
Một thực tế đáng lo ngại là sự len lỏi của các hội nghị khách hàng trá hình tại nhiều tỉnh, thành phố, nhất là vùng nông thôn, miền núi. Được quảng bá là “chia sẻ bí quyết sống khỏe” hoặc “chăm sóc sức khỏe cộng đồng”, nhưng thực chất là chiêu trò bán hàng cảm xúc, giới thiệu “sản phẩm thần kỳ”, chỉ bán tại sự kiện, có người “khỏi bệnh” đứng làm nhân chứng.Việc đánh tráo giữa “bác sĩ thật” và “diễn giả tự xưng”, giữa “chăm sóc sức khỏe” và “tiếp thị thương mại”, không chỉ gây rối loạn thị trường mà còn khiến nhiều người bỏ điều trị y khoa chính thống, gây nguy hại sức khỏe nghiêm trọng. Đó là biểu hiện của tâm lý lệch chuẩn, dễ bị thao túng bởi niềm tin mù quáng, rất cần được kiểm soát chặt chẽ.
Nghiêm trọng hơn, nguy cơ tổn hại sức khỏe Nhân dân không chỉ đến từ thuốc giả hay thực phẩm chức năng, mà còn từ chính thực phẩm tươi sống hàng ngày. Gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm vụ việc tố cáo Công ty C.P Việt Nam bán thịt heo bệnh, dù cơ quan chức năng kết luận “không có dấu hiệu vi phạm về an toàn thực phẩm”, nhưng nỗi hoang mang vẫn lan rộng. Từ “thần dược làm đẹp” đến “miếng thịt” trong mâm cơm, người dân đang lạc giữa mê trận tiêu dùng, nơi sức khỏe và sinh mệnh bị đánh đổi bởi lòng tham và khe hở quản lý. Trong bối cảnh ấy, bảo vệ Nhân dân không thể chỉ là lời kêu gọi đạo đức, mà phải là hành động liên ngành, thống nhất và quyết liệt dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng.
Mở rộng địa bàn xâm nhập, các đối tượng làm hàng giả nay nhắm cả vào trẻ em, là thế hệ cần được bảo vệ nhất. Điển hình là vụ kẹo Kera do một hoa hậu quảng cáo “Một viên kẹo bằng một đĩa rau”, nhưng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã xác định là hàng giả, quảng cáo sai sự thật, gây bức xúc dư luận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng. Cùng lúc, hơn 600 dòng sữa giả chưa qua kiểm định vẫn được bán công khai tại chợ dân sinh và gian hàng trực tuyến, gắn mác “xách tay châu Âu”, “cao cấp nội địa”. Từ viên kẹo chất xơ đến hộp sữa tăng đề kháng, sức khỏe trẻ em - chủ nhân tương lai của đất nước đang bị xâm lấn trong im lặng. Đây không chỉ là câu chuyện y tế, mà là vấn đề chính trị, đạo lý và trách nhiệm cầm quyền của Đảng trong bảo vệ những người yếu thế nhất trong xã hội.
Gần đây, liên tiếp ghi nhận các vụ đổ bỏ hàng loạt thực phẩm chức năng, thuốc tây nghi giả tại nơi công cộng, cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn nạn hàng giả hiện nay. Ngày 06/6, tại xã Phong Phú (TP. Hồ Chí Minh), hàng nghìn sản phẩm thực phẩm chức năng, thuốc tây bị đổ bỏ như Entero Bifina, Pediababy, Eurocare(6)… dành cho trẻ em, người suy nhược, phụ nữ mang thai. Tại tỉnh Quảng Ninh, nơi có cửa khẩu quốc tế và nhiều cảng biển lớn, các lực lượng chức năng liên tục phát hiện các vụ nhập lậu mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả không rõ nguồn gốc. Đến ngày 18/6/2025, một số lượng lớn hộp thực phẩm chức năng lại bị phát hiện tại điểm tập kết rác khu 8, phường Hồng Hà (thành phố Hạ Long trước đây). Những hành vi phi tang bất thường này không chỉ là dấu hiệu trốn tránh kiểm tra, truy xuất nguồn gốc, mà còn cho thấy nguy cơ đe dọa trực tiếp đến sức khỏe Nhân dân, đặc biệt là nhóm yếu thế trong xã hội. Thực trạng hiện nay cho thấy, niềm tin y tế đang bị đảo chiều. Người bệnh không còn tìm đến bác sĩ, mà tìm đến Google, TikTok, lời “khuyên dùng” của người nổi tiếng, KOL, KOC… Thuốc không còn mua theo đơn, mà đặt qua đường link “tư vấn miễn phí” trên Facebook, Zalo. Khi tin giả được lan truyền nhanh hơn khuyến cáo từ Bộ Y tế, thì niềm tin xã hội đang bị thao túng. Hệ quả không chỉ là tổn hại sức khỏe, mà còn là thách thức chính trị, khi sự suy giảm lòng tin quy về trách nhiệm quản lý của Đảng, của Nhà nước.
Bảo vệ sức khỏe Nhân dân vì thế không còn là việc riêng của ngành Y, mà là nhiệm vụ chính trị cốt lõi của cả hệ thống chính trị, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân: “Tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 59 và Ba nghị quyết 70-71-72 là chuyển nhanh từ “ban hành chủ trương” sang “quản trị thực thi”, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, lấy hiệu quả thực tiễn làm thước đo. Mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm biến nội dung các Nghị quyết thành công việc hằng ngày, thành chương trình hành động cụ thể, có nguồn lực, có thời hạn, có chỉ số đo lường, có giám sát và giải trình”(12).
Lực lượng chức năng Quảng Ninh tại điểm bỏ thực phẩm chức năng - Ảnh: Nguyễn Quý
Nếu lý luận là nền móng và thực trạng là hồi chuông cảnh báo, thì hành động chính là lời đáp trả của Đảng trước thách thức đặt ra. Trước tình trạng hàng giả, thực phẩm chức năng đội lốt thuốc, vi phạm quảng cáo y tế lan rộng, Đảng và Chính phủ đã ban hành những chỉ đạo cứng rắn nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tái lập niềm tin vào pháp luật, vào hệ thống y tế chính thống. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương đã mở đợt cao điểm toàn quốc đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, thực phẩm bẩn. Sau một tháng, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra gần 3.900 vụ, xử lý hơn 3.100 vụ vi phạmvới tổng số tiền xử lý hơn 63 tỷ đồng; trong đó, 26 vụ có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cơ quan điều tra(7). Tại Quảng Ninh, lực lượng chức năng phát hiện, xử lý 153 vụ việc với 173 hành vi vi phạm, thu nộp ngân sách trên 2,1 tỷ đồng, tang vật trị giá hơn 4,1 tỷ đồng(8). Nhiều vụ liên quan đến thực phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhập lậu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Lực lượng công an, quản lý thị trường, hải quan, y tế… đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời ngăn chặn các hành vi đầu độc sức khỏe cộng đồng dưới danh nghĩa thương mại. Những con số không chỉ phản ánh kết quả xử lý, mà còn cho thấy quyết tâm chính trị cao của Đảng và Chính phủ trong cuộc chiến bảo vệ sức khỏe Nhân dân trước những thách thức ngày càng tinh vi, len lỏi và xuyên biên giới.
Trước tình trạng thực phẩm chức năng rao bán tràn lan trên sàn thương mại điện tử, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có văn bản yêu cầu Shopee và Lazada gỡ bỏ các sản phẩm chưa được cấp phép như Omega 3-6-9, Natto Kinase, Glucosamine… chỉ kinh doanh mặt hàng đã có giấy tiếp nhận công bố theo quy định. Ngày 21/02/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 24/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 98/2020/NĐ-CP nhằm tăng cường chế tài xử phạt hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt trong thương mại điện tử. Đây là bước đi kiên quyết thể hiện nỗ lực hoàn thiện pháp luật, bịt kín các kẽ hở quản lý, và quan trọng hơn, bảo vệ sức khỏe, niềm tin và quyền lợi chính đáng của Nhân dân trên không gian số.
Sau khi tố giác vụ nghi thịt heo bệnh tại một chi nhánh của Công ty C.P, ông L.Q.N (Sóc Trăng) bị chấm dứt hợp đồng lao động, dẫn đến mất thẻ BHYT đúng lúc đang điều trị bệnh hiểm nghèo. Ngay khi vụ việc được báo chí phản ánh, BHXH huyện Mỹ Xuyên đã phối hợp với chính quyền khẩn trương cấp lại thẻ BHYT cho ông N. thuộc đối tượng bảo trợ xã hội. Câu chuyện cho thấy, người dân vì cộng đồng sẽ không bị bỏ rơi. Bảo vệ người tố giác tiêu cực không chỉ là nghĩa cử nhân đạo, mà còn là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong củng cố niềm tin, khẳng định rằng sự tử tế luôn có Đảng đồng hành, bảo vệ bằng cả pháp lý và đạo lý.
Cuộc chiến chống hàng giả không chỉ là xử lý vi phạm, mà còn thấm đẫm nhân văn, thể hiện rõ bản lĩnh chính trị của Đảng ta. Điển hình, trong đợt lũ lớn gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động từ chối nhận gói hỗ trợ 100 tỷ đồng của Trung ương, để nhường cho các địa phương đang gặp khó khăn do mưa lũ và sạt lở ở khu vực miền núi phía Bắc. Tinh thần “nhường cơm sẻ áo”, “tự lực tự cường” của tỉnh Quảng Ninh không chỉ là nghĩa cử đồng bào cao đẹp, mà còn là thông điệp chính trị: chăm lo sức khỏe Nhân dân không dừng lại ở chống gian thương, mà còn là sẻ chia đúng lúc, đúng nơi. Khi tinh thần nhân đạo đi cùng hành động quyết liệt trong phòng, chống hàng giả, thì đó không chỉ là phản ứng điều hành, mà là minh chứng cho tư duy lãnh đạo nhân văn, bản lĩnh chính trị và năng lực quản trị vững vàng của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh. Sự quan tâm chăm lo ấy còn thể qua tinh thần nhân văn vì dân trong các tình huống khẩn cấp, điển hình vào sáng 26/6/2025, máy bay trực thăng của Binh đoàn 18 phối hợp với Bệnh viện Quân y 175 đã kịp thời cứu cấp bệnh nhân T.T (52 tuổi) - ngư dân bị nhiễm trùng ổ bụng nặng, nghi do thủng tạng rỗng từ đảo Tiên Nữ (Khánh Hòa) đưa về đất liền cấp cứu thành công. Qua đó, thể hiện rõ năng lực ứng trực kịp thời và chuyên môn của đội ngũ làm công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân.
Để không bị động trong thế trận y tế - thông tin, từng bước đi của Đảng phải trở thành dẫn hướng cho toàn hệ thống chính trị. Từ văn bản chỉ đạo đến hành động sát dân, từ siết chặt thương mại điện tử đến truy quét thực địa, từ truyền thông phản biện đến trực thăng cứu nạn, tất cả cho thấy tinh thần không khoan nhượng với mọi thứ làm tổn hại sức khỏe và niềm tin của Nhân dân. Mỗi hành động nhất quán, kịp thời ấy không chỉ là phản ứng quản lý, mà là biểu hiện của bản lĩnh cầm quyền: vì Nhân dân, vì sức khỏe cộng đồng, vì nền tảng tư tưởng quốc gia.
3. Một số giải pháp giữ vững trận tuyến bảo vệ sức khỏe Nhân dân
Hiện nay, sức khỏe cộng đồng không chỉ đang chịu áp lực từ dịch bệnh và ô nhiễm môi trường, mà còn bị đe dọa bởi sự hoành hành của hàng giả, thông tin giả, và y học trá hình. Trước thực trạng đó, bên cạnh 09 nhóm giải pháp cần tập trung mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh để triển khai Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, yêu cầu đặt ra là phải xây dựng một hệ thống giải pháp toàn diện, đồng bộ, mang tính chiến lược, không chỉ dừng lại ở xử phạt vi phạm, mà cần tổ chức lại thế trận chính trị, pháp lý, công nghệ, nhân lực, truyền thông trên mặt trận y tế. Mỗi giải pháp được triển khai đúng cách sẽ không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe Nhân dân, mà còn là thể hiện bản lĩnh cầm quyền, năng lực điều hành và trách nhiệm chính trị của Đảng ta trong thời đại số.
Thứ nhất, cần nâng cao chất lượng truyền thông y tế trên các nền tảng mạng xã hội.
Hiện nay, bác sĩ thật, thông tin đúng lại ít người nghe, trong khi những clip cắt ghép, livestream cảm động, chữa bệnh “thần kỳ” lại lan truyền mạnh mẽ. Vì vậy, cần kiến tạo một hệ sinh thái truyền thông y tế đa nền tảng, kết nối giữa báo chí truyền thống, mạng xã hội, nền tảng video ngắn và ứng dụng cộng đồng.
Song song đó, hệ thống cơ quan tuyên giáo và dân vận, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị, xã hội và cơ quan báo chí cần chủ động vào cuộc, xây dựng các kênh truyền thông hiện đại, hấp dẫn, dựa trên người thật, việc thật, câu chuyện thật. Các chương trình như “Bác sĩ nói thật”, “24 giờ chống hàng giả” hay các kênh tư vấn y tế chính thống trên TikTok, Facebook cần được đầu tư bài bản, có phản ứng nhanh với thông tin độc hại. Đó là truyền thông của niềm tin, không nhằm giành view, mà để giữ vững lòng dân.
Thứ hai, nâng cao sức đề kháng thông tin và ý thức nhận diện thật - giả trong cộng đồng.
Trong thời đại số, sức khỏe cộng đồng không chỉ bị đe dọa bởi virus, mà còn bởi tin giả, quảng cáo trá hình và sự cả tin. Đặc biệt, những người cao tuổi, phụ nữ nội trợ, lao động phổ thông - vốn là người trực tiếp quyết định chi tiêu y tế trong gia đình lại dễ trở thành nạn nhân của các “bác sĩ mạng” và “clip cảm xúc chữa bách bệnh”. Vì vậy, cần huy động các đoàn thể tham gia tuyên truyền, phản bác thông tin độc hại, hướng dẫn kỹ năng phân biệt thật - giả, kết hợp giáo dục y tế cộng đồng ngay từ tổ dân phố, chi bộ, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh. Mỗi người dân là một “trạm phát tín hiệu đúng”, mỗi gia đình là “lá chắn thông tin độc hại” thì xã hội mới khỏe từ gốc, y tế mới vững từ nền.
Bên cạnh đó, cần lan tỏa niềm tin vào y tế chính thống bằng các hành động cụ thể: bảo vệ người tố giác vi phạm, đảm bảo tiếp cận công bằng các dịch vụ y tế, kiểm soát nghiêm chất lượng thuốc, minh bạch thông tin y học và xử lý công khai mọi hành vi gian dối. Niềm tin không đến từ lời nói, mà từ trải nghiệm thực tiễn. Khi Nhân dân thấy rõ sự đồng hành thực chất của Đảng và Nhà nước, họ sẽ không còn hoang mang giữa thật - giả và đủ sức đề kháng trước mọi thủ đoạn thao túng sức khỏe.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các lực lượng chức năng phải hành động quyết liệt, khẩn trương và triệt để phát hiện, xử lý thực phẩm giả - Ảnh: Báo Nhân dân
Thứ ba, hoàn thiện hành lang pháp lý và xây dựng cơ sở dữ liệu y tế minh bạch - liên ngành để kiểm soát toàn diện thị trường.
Trước thực trạng hàng giả, quảng cáo trá hình và thông tin sai sự thật lan rộng thì việc hoàn thiện hành lang pháp lý và phối hợp liên ngành trở nên cấp bách. Các lực lượng như công an kinh tế, quản lý thị trường, y tế, thuế, hải quan, truyền thông cần thiết lập cơ chế chia sẻ dữ liệu nhanh, kiểm tra đột xuất và phản ứng tức thời với tin báo từ người dân. Việc công khai xử phạt, xây dựng “danh sách đen” doanh nghiệp vi phạm và hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung sẽ tăng răn đe và nâng cao hiệu quả quản trị.
Đặc biệt, cần xem xét, ban hành Luật quảng cáo y tế để bịt các lỗ hổng đang bị lợi dụng nhằm đánh tráo khái niệm giữa thuốc và thực phẩm chức năng. Đồng thời xây dựng Cơ sở dữ liệu y tế quốc gia công khai - minh bạch, tích hợp thông tin tra cứu sản phẩm, giấy phép, lịch sử vi phạm là yêu cầu bắt buộc. Hàng thật không sợ minh bạch, nhưng nếu thông tin vẫn “nằm trong hồ sơ giấy”, lời đồn sẽ lấn át sự thật.
Khi ứng dụng công nghệ số, kết nối dữ liệu y tế với nền tảng khai báo, hậu kiểm, truy xuất vi phạm, thì không chỉ quản lý hiệu quả mà còn trao quyền giám sát cho Nhân dân. Các sàn thương mại điện tử, như Shopee, Lazada, Tiki phải chịu trách nhiệm kiểm duyệt nội dung, chỉ phân phối sản phẩm đã được công bố hợp pháp. Mỗi tổ dân phố, khu dân cư cần trở thành điểm phát sóng thông tin y tế chính thống, giúp người dân biết cách phân biệt thật - giả, tra cứu thông tin tại các cổng dữ liệu công khai, như: https://congkhaiyte.moh.gov.vn và https://nghidinh15.vfa.gov.vn. Vì chỉ khi kiểm chứng thông tin trở thành thói quen tiêu dùng có trách nhiệm, thì niềm tin sẽ thay thế hoang mang và trận tuyến bảo vệ sức khỏe Nhân dân sẽ vững chắc từ gốc.
Thứ tư, phát triển hệ thống y tế công bằng, không phân biệt vùng miền, giàu nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Tại Hội nghị về xây dựng dự thảo Đề án “Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe Nhân dân, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035”, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ rõ: “trong năm 2025 phải đưa được 1.000 bác sĩ xuống cơ sở để tăng cường chăm sóc sức khỏe Nhân dân”(9), đồng thời “tập trung huy động nguồn lực, tăng cường hợp tác công tư, đảm bảo nguồn lực cho y tế, phấn đấu miễn viện phí cho Nhân dân sớm nhất có thể”(10). Điều này cho thấy, mỗi người dân, dù ở thành thị hay vùng sâu, đều phải tiếp cận được dịch vụ y tế chất lượng, được bảo vệ sức khỏe đúng nghĩa.
Cần mở rộng các mô hình bác sĩ gia đình, bệnh viện vệ tinh, khám từ xa, y tế học đường, đồng thời đẩy mạnh số hóa và liên thông dữ liệu y tế. Tuy nhiên, công nghệ chỉ là điều kiện cần; điều kiện đủ vẫn là y đức, là bác sĩ tận tâm, y tá gần dân, cán bộ y tế cơ sở được đào tạo bài bản. Những hình ảnh trực thăng cấp cứu bệnh nhân vùng lũ, tỉnh Quảng Ninh nhường hỗ trợ y tế cho tỉnh bị thiệt hại nhiều hơn, bác sĩ trẻ về vùng sâu… không chỉ là nghĩa cử, mà là tuyên ngôn chính trị: Đảng ta không để ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình chăm lo sức khỏe Nhân dân.
Thứ năm, xây dựng đội ngũ cán bộ y tế có tâm, có tầm, có trách nhiệm và bản lĩnh chính trị.
Trong thời đại bác sĩ phải “cạnh tranh” với KOLs, người thầy thuốc không chỉ cần giỏi chuyên môn, mà còn phải biết truyền đạt dễ hiểu, đúng lúc, đúng cách. Kỹ năng giao tiếp, tư duy số, tinh thần phục vụ phải được bồi dưỡng song hành với chuyên môn. Đội ngũ y tế mạnh là nền tảng cho một nền y tế tin cậy. Các tổ chức đảng trong bệnh viện cần phát huy vai trò hạt nhân tư tưởng, dẫn dắt phong trào “bác sĩ 3 tốt”, giỏi chuyên môn, vững đạo đức, rõ lập trường chính trị. Không thể chấp nhận bác sĩ thờ ơ, vô cảm, hay tiếp tay cho quảng cáo trá hình. Tuyển dụng, đào tạo, đánh giá cán bộ y tế phải toàn diện, từ năng lực, lý tưởng đến tinh thần phụng sự, để tạo nguồn lực bền vững lâu dài.
Cùng với đó, cần tôn vinh và bảo vệ những người y đức vì dân, bác sĩ trẻ tình nguyện về vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng khó khăn, cán bộ y tế cơ sở bám trụ giữa thiên tai, người dám lên tiếng chống tiêu cực trong ngành Y tế. Khen thưởng đúng lúc, đúng người, đúng việc không chỉ là ghi nhận đạo lý, mà là thông điệp chính trị mạnh mẽ: Đảng luôn đứng về phía người tử tế. Bởi mỗi tấm gương y đức được lan tỏa sẽ trở thành điểm tựa phục hồi niềm tin xã hội không chỉ với ngành y, mà với hệ thống chính trị cầm quyền vì dân.
Thứ sáu, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ cao trong y tế một cách thận trọng và có kiểm soát.
Chuyển đổi số y tế cần được thúc đẩy mạnh mẽ nhưng kiểm soát chặt chẽ, lấy người dân làm trung tâm. Đây là cách Đảng thể hiện sự gần dân bằng công nghệ, đồng thời minh bạch hóa toàn bộ hệ thống y tế. Các mục tiêu như hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh viện không tiền mặt, AI hỗ trợ chẩn đoán, truy xuất thuốc bằng mã QR phải trở thành yêu cầu bắt buộc trong chương trình quốc gia, mà tỉnh Quảng Ninh là điểm sáng với 100% hồ sơ sức khỏe tuyến xã được số hóa, theo dõi từ xa người bệnh vùng sâu và kiểm soát chuỗi thuốc bằng công nghệ. Tuy nhiên, AI không thay thế được y đức. Một hệ thống hiện đại phải song hành với nhân bản, bởi ngành Y tế không thể bị “số hóa cảm xúc”. Chuyển đổi số phải đi cùng chuyển đổi tư duy, vì sức khỏe là lĩnh vực của cả công nghệ lẫn lòng người.
Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác quốc tế về y tế nhưng cần chọn lọc.
Trong xu hướng toàn cầu hóa, Việt Nam cần tăng cường tiếp cận công nghệ y học hiện đại, nhưng đảm bảo trách nhiệm giữ gìn chủ quyền sức khỏe quốc gia. Không để bất cứ tổ chức nào lợi dụng viện trợ y tế để lồng ghép truyền thông sai lệch, không để bất cứ doanh nghiệp nào đưa sản phẩm “tân dược trá hình” thâm nhập thị trường qua các kênh phi truyền thống.
Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh không ngừng mở rộng hợp tác quốc tế với Nhật Bản (JICA), Đài Loan,… một cách bài bản, chủ động, hiệu quả với các quốc gia có nền y học hiện đại trong khu vực và trên thế giới đã góp phần nâng cao công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Hiển nhiên, mọi hợp tác đều cần đặt lợi ích dân tộc và chuẩn mực y tế lên hàng đầu, đi cùng giám sát của cơ quan chuyên môn và an ninh, đó cũng là một biểu hiện cao nhất của tinh thần độc lập tự chủ trong bảo vệ Nhân dân. Độc lập y tế là một phần trong độc lập dân tộc, không thể để thị trường quyết định sức khỏe quốc gia.
Trong kỷ nguyên số, cuộc chiến chống hàng giả, đặc biệt là thuốc và thực phẩm chức năng, không còn đơn thuần là vấn đề kinh tế hay pháp lý, mà đã trở thành trận tuyến sinh tử để bảo vệ sinh mệnh và niềm tin của Nhân dân. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: “Kiên quyết phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới chấm dứt, quét sạch tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ”(11). Chính phủ xác định: mỗi ngày là cao điểm, mỗi vụ việc là lời cảnh tỉnh cho cả một lĩnh vực, một vùng, và cuộc chiến này không có vùng cấm, không khoan nhượng. Chỉ khi hệ thống pháp luật được siết chặt, sai phạm bị xử lý nghiêm minh, y đức được tôn vinh và truyền thông minh bạch được củng cố, thì niềm tin xã hội và nền tảng tư tưởng của Đảng mới được giữ vững. Bảo vệ sức khỏe Nhân dân hôm nay không chỉ là trách nhiệm y tế, mà còn là thước đo bản lĩnh cầm quyền của Đảng, là minh chứng rõ nét cho phương châm hành động: “Tất cả vì lợi ích của Nhân dân, vì nền y tế công bằng và vì một Đảng vững mạnh trên nền tảng lòng dân”./.
------------------------------------------------
Ghi chú:
(1) https://suckhoedoisong.vn/tong-bi-thu-to-lam-lay-nguoi-benh-lam-trung-tam-hoan-thanh-tot-nhiem-vu-thu-dung-cap-cuu-dieu-tri-169250225110544038.htm.
(2) Hồ Chí Minh, “Thể dục và sức khỏe”, đăng báo Cứu quốc số 143, ngày 27/3/1946.
(3) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới, Phần I (Đại hội VI), Nxb CTQG-ST, H.2019, tr.91.
(4) Thư gửi Hội nghị Quân y, tháng 3/1948.
(5) Trích Điều 4, khoản 2, Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15.
(6) https://www.qdnd.vn/y-te/tin-tuc/xac-dinh-chu-cua-hang-nghin-san-pham-thuc-pham-chuc-nang-bi-vut-bo-tai-tp-ho-chi-minh-831969.
(7) [8]https://baoquangninh.vn/giat-minh-ve-hang-gia-thuc-pham-ban-bi-phat-hien-3363048.html.
(9) https://vnpa.moh.gov.vn/tin-tong-hop/thu-tuong-pham-minh-chinh-chu-tri-hoi-nghi-ve-xay-dung-du-thao-de-an-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-ve-cham-soc-suc-khoe-nhan-dan-dan-so-va-phat-trien-giai-doan-2026-2035.
(10) https://vov.vn/chinh-tri/thu-tuong-phan-dau-mien-vien-phi-cho-nhan-dan-som-nhat-co-the-post1200221.vov.
(11) https://nhandan.vn/tuyen-chien-khong-khoan-nhuong-voi-tinh-trang-thuoc-gia-thuc-pham-gia-post891359.html.
(12) Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Phiên khai mạc Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII - https://www.mod.gov.vn/vn/noi-dung/sa-qlcddh/sa-qlcddh-cddh/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-to-lam-tai-phien-khai-mac-hoi-nghi-lan-thu-13-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-xiii.
NCS Đào Đình Hùng
Học viện Báo chí và Tuyên truyền
ThS Nguyễn Minh Khoắc
Học viện Chính trị Khu vực IV
ThS Lương Thị Hoàng Oanh
Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Cần Thơ
Bình luận
Tin tức cùng chuyên mục
