Bộ Nội vụ với vai trò trung tâm trong điều tra thí điểm cơ sở hành chính năm 2025

Từ góc độ lý luận, trong khoa học quản trị công, cơ quan nội vụ ở mỗi quốc gia thường giữ chức năng trọng yếu trong thiết kế thể chế hành chính. Ở Việt Nam, Bộ Nội vụ không chỉ quản lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức mà còn chịu trách nhiệm chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu về bộ máy hành chính. Điều tra thí điểm cơ sở hành chính năm 2025 được giao cho Bộ Nội vụ chủ trì, vì vậy mang dấu ấn đặc biệt trong việc hình thành nguồn dữ liệu gốc phục vụ hoạch định chính sách. Với thẩm quyền được pháp luật quy định, Bộ Nội vụ có đủ năng lực pháp lý và chuyên môn để bảo đảm tính khách quan, thống nhất của dữ liệu, đồng thời điều phối sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương nhằm tạo ra bức tranh toàn diện về thực trạng cơ sở hành chính.

Thực tiễn quản lý trong giai đoạn 2021-2025 cho thấy cả nước đang triển khai nhiều chủ trương lớn như thí điểm mô hình chính quyền đô thị, sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, tinh giản biên chế và thúc đẩy chuyển đổi số. Các quá trình này đòi hỏi một cơ quan đủ uy tín và thẩm quyền để đứng ra tổ chức điều tra, bảo đảm tính thống nhất từ trung ương đến địa phương. Bộ Nội vụ, với vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực tổ chức bộ máy và công chức, chính là đầu mối duy nhất có thể thực hiện nhiệm vụ này. Sự điều phối của Bộ cũng bảo đảm cho quá trình thu thập, xử lý thông tin diễn ra khoa học, tránh tình trạng cục bộ địa phương hoặc số liệu phân tán, thiếu chuẩn hóa.

Sự thành công của cuộc điều tra thí điểm cơ sở hành chính năm 2025 sẽ góp phần khẳng định vị thế chiến lược của Bộ Nội vụ trong công cuộc cải cách hành chính và thúc đẩy quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả.

Nội dung điều tra thí điểm năm 2025 tập trung vào thống kê cơ sở hành chính, nhân sự, năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ số, nguồn lực tài chính và mức độ hài lòng của người dân. Bộ Nội vụ không chỉ xây dựng bộ chỉ tiêu điều tra mà còn trực tiếp ban hành hướng dẫn, thiết kế phiếu điều tra điện tử và tổ chức tập huấn cán bộ thống kê địa phương. Đặc biệt, Bộ dự kiến áp dụng phương thức điều tra điện tử, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức. Đây là bước tiến quan trọng thể hiện vai trò tiên phong của Bộ trong chuyển đổi số, đồng thời tạo tiền đề để xây dựng kho dữ liệu hành chính chuẩn hóa trên phạm vi toàn quốc.

Với tư cách là cơ quan chủ trì, Bộ Nội vụ xây dựng quy trình chuẩn gồm xác định phạm vi, lựa chọn địa phương thí điểm, tổ chức tập huấn, giám sát chặt chẽ, tổng hợp và phân tích dữ liệu. Để bảo đảm tính khách quan, Bộ cũng phối hợp chặt chẽ với Cục Thống kê, Bộ Tài chính và các cơ quan chuyên môn khác. Nhờ đó, điều tra thí điểm không chỉ là một hoạt động thống kê thuần túy mà trở thành một cuộc kiểm chứng về năng lực phối hợp liên ngành dưới sự điều hành trung tâm của Bộ Nội vụ.

Điều tra thí điểm cơ sở hành chính năm 2025 mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Bộ Nội vụ qua đó tạo ra cơ sở dữ liệu nền tảng phục vụ cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Kết quả điều tra do Bộ chủ trì có giá trị pháp lý, là căn cứ cho Chính phủ và Quốc hội giám sát, hoạch định chính sách. Đồng thời, sự công khai minh bạch trong điều tra giúp nâng cao niềm tin của người dân, đồng thời thể hiện cam kết hội nhập quốc tế của Việt Nam trong quản trị công hiện đại.

Tuy nhiên, trong vai trò “nhạc trưởng”, Bộ Nội vụ cũng phải đối diện với nhiều thách thức như hạn chế về nguồn lực, yêu cầu ứng dụng công nghệ cao, sự phối hợp phức tạp liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là bảo đảm tính cập nhật thường xuyên của dữ liệu. Để vượt qua, Bộ cần phát huy vai trò điều phối, đồng thời đẩy mạnh hợp tác với các cơ sở nghiên cứu, trường đại học và tổ chức quốc tế nhằm nâng cao chất lượng phân tích, xử lý và ứng dụng dữ liệu.

Có thể khẳng định rằng, điều tra thí điểm cơ sở hành chính năm 2025 là bước đi nền tảng cho tiến trình hiện đại hóa nền hành chính Việt Nam. Trong toàn bộ quá trình này, Bộ Nội vụ giữ vai trò trung tâm, vừa kiến tạo thể chế, vừa điều phối triển khai và bảo đảm chất lượng dữ liệu. Sự thành công của cuộc điều tra sẽ góp phần khẳng định vị thế chiến lược của Bộ Nội vụ trong công cuộc cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và thúc đẩy quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả./.

Lưu Nga