Dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đổi mới xây dựng pháp luật

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV. Ảnh: QH

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) đã cụ thể ba chính sách: Hoàn thiện các quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nước ở Trung ương; hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và mối quan hệ giữa các cơ quan của Chính phủ; hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong mối quan với chính quyền địa phương.

Theo đó, dự thảo Luật làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ theo hướng trình Quốc hội quyết định các nội dung cơ bản, quan trọng; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định các nội dung thuộc thẩm quyền; trình Chủ tịch nước quyết định đặc xá theo quy định của pháp luật; thực hiện các nhiệm vụ theo thẩm quyền của Chính phủ.

Việc xác định nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Toàn án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao gắn với hoàn thiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ với vai trò là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất sẽ bảo đảm nâng cao hiệu quả mối quan hệ giữa cơ quan thực hiện quyền hành pháp với cơ quan lập pháp và tư pháp..

Dự thảo Luật cũng quy định, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực. Chính phủ phân công phạm vi quản lý nhà nước cho các bộ, cơ quan ngang bộ; phân cấp thẩm quyền cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ bảo đảm phân định rõ trách nhiệm với tư cách thành viên Chính phủ và người đứng đầu bộ, ngành.

Chính phủ quyết định các chính sách phát triển ngành, vùng, địa phương, trừ những chính sách thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội và chính quyền địa phương, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng, chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ và các mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội đã được Quốc hội thông qua.

Đối với những vấn đề đã phân quyền cho chính quyền địa phương, thì chính quyền địa phương chủ động quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân quyền.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng cho biết, dự thảo Luật đã xác định nguyên tắc phân quyền; trách nhiệm của cơ quan nhà nước ở Trung ương và chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ; đồng thời, nhấn mạnh đến nguyên tắc phân định thẩm quyền bảo đảm Thủ tướng Chính phủ không quyết định các vấn đề cụ thể thuộc trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách thành viên Chính phủ đối với ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách. Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhất trí với việc cần phân định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách thành viên Chính phủ và tư cách người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ. 

Cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để quy định thống nhất chủ thể nhận phân cấp ở địa phương và các nguyên tắc chung về phân cấp, ủy quyền, bảo đảm thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý giữa trung ương và địa phương.

Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cơ bản tán thành với các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy trong công tác lập pháp, thống nhất với các quy định của Hiến pháp năm 2013.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội lưu ý, một số nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong dự thảo Luật được thể hiện khá chi tiết, có tính chất liệt kê, dẫn đến vừa thừa, vừa thiếu. Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu quy định theo hướng khái quát hơn, đồng thời bảo đảm sự thống nhất với các luật có liên quan./.

Trí Đức