Phát triển cán bộ dân tộc thiểu số tại Lào Cai: Sự khác biệt trong chiến lược nhân lực

Lào Cai: Đội ngũ cán bộ DTTS không chỉ giúp các chính sách phù hợp hơn với đặc thù văn hóa, tập quán địa phương mà còn đóng vai trò là cầu nối giữa chính quyền và người dân. Ảnh: baolaocai.vn

Đặc thù địa phương và tầm quan trọng của cán bộ dân tộc thiểu số

Lào Cai là nơi sinh sống của 25 dân tộc anh em, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 65% dân số toàn tỉnh. Với điều kiện tự nhiên phức tạp và khoảng cách lớn về kinh tế - xã hội giữa vùng thấp và vùng cao, tỉnh nhận thức rõ rằng đội ngũ cán bộ DTTS đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển và đảm bảo hiệu quả thực thi chính sách.

Đội ngũ cán bộ DTTS không chỉ giúp các chính sách phù hợp hơn với đặc thù văn hóa, tập quán địa phương mà còn đóng vai trò là cầu nối giữa chính quyền và người dân. Việc phát triển cán bộ DTTS không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là yếu tố cốt lõi giúp Lào Cai khai thác tối đa tiềm năng nội tại và xây dựng một cộng đồng phát triển bền vững.

Chiến lược đào tạo cán bộ dân tộc thiểu số: Điểm nhấn khác biệt

Một trong những chiến lược quan trọng mà Lào Cai triển khai là đào tạo cán bộ tại chỗ. Tỉnh đã tổ chức các khóa học chính trị, kỹ năng lãnh đạo và chuyên môn phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Từ năm 2020 đến nay, hơn 2.000 cán bộ DTTS tại các xã, huyện đã tham gia chương trình “Đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ,” tập trung vào các lĩnh vực như quản lý đất đai, nông nghiệp và phát triển kinh tế du lịch. Điển hình, cán bộ trẻ từ các xã vùng sâu như Mường Khương, Bắc Hà sau khi tham gia khóa đào tạo đã đóng góp tích cực vào việc triển khai mô hình nông nghiệp hữu cơ, vừa giữ gìn môi trường, vừa nâng cao thu nhập cho người dân.

Lào Cai đã ưu tiên chính sách học bổng và cử tuyển đối với học sinh, sinh viên DTTS có tiềm năng trở thành cán bộ trong tương lai. Những sinh viên này được tạo điều kiện học tập tại các trường đại học trong nước và được cam kết bố trí công việc sau khi tốt nghiệp. Trong năm 2023, tỉnh đã hỗ trợ học phí và chi phí sinh hoạt cho hơn 300 sinh viên DTTS, trong đó 80% quay về làm việc tại các xã vùng sâu, vùng xa. Chính sách này không chỉ khuyến khích con em đồng bào DTTS học tập mà còn giải quyết bài toán thiếu hụt nhân lực chất lượng cao tại vùng cao. 

Một trong những điểm khác biệt trong chiến lược nhân lực của Lào Cai là ưu tiên cán bộ DTTS trong các chương trình luân chuyển và bổ nhiệm. Tính đến năm 2024, tỷ lệ cán bộ DTTS đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo tại cấp xã và huyện đã đạt hơn 55%. Chính sách này không chỉ giúp các cán bộ DTTS có cơ hội rèn luyện kỹ năng lãnh đạo mà còn đảm bảo sự đại diện và tiếng nói của cộng đồng DTTS trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách.

Thành tựu và hiệu quả thực tiễn

Nhờ sự tham gia tích cực của cán bộ DTTS, các chính sách phát triển kinh tế - xã hội tại Lào Cai đã được triển khai linh hoạt và phù hợp hơn với điều kiện thực tế. Ví dụ, chương trình giảm nghèo bền vững tại huyện Si Ma Cai đã đạt hiệu quả cao khi cán bộ DTTS chủ động hướng dẫn người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng mô hình kinh tế tập thể thay vì hỗ trợ đơn lẻ.

Cán bộ DTTS đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương. Nhờ sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa và phong tục tập quán, họ đã hướng dẫn người dân phát triển du lịch cộng đồng, biến các làng bản thành điểm đến du lịch hấp dẫn, như mô hình du lịch sinh thái ở Bắc Hà hay Sa Pa. Trong giai đoạn 2020-2023, thu nhập bình quân của các hộ gia đình tại các xã vùng cao có cán bộ DTTS quản lý tăng trung bình 15%, trong khi tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 35% xuống còn 20%.

Cán bộ DTTS không chỉ đóng vai trò trong quản lý mà còn là người gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Các lễ hội truyền thống như Gầu Tào của người Mông hay Lễ hội đền Bảo Hà của người Tày được tổ chức bài bản hơn, góp phần quảng bá hình ảnh Lào Cai và thu hút du khách.

Thách thức và giải pháp

Mặc dù đạt được nhiều thành tích quan trọng, song công tác phát triển cán bộ DTTS tại Lào Cai vẫn đối mặt với một số khó khăn nổi lên là chênh lệch trình độ, thể hiện qua việc còn một số cán bộ DTTS vẫn hạn chế về trình độ chuyên môn, đặc biệt là kiến thức chuyên môn trong các lĩnh vực mới như công nghệ thông tin và quản lý kinh tế. Tâm lý e dè của một bộ phận cán bộ trẻ DTTS còn thiếu tự tin khi tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng hoặc đảm nhận vị trí lãnh đạo, quản lý.

Giải pháp khắc các khó khăn này là cần tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu, nhất là tăng cường tổ chức các khóa học chuyên môn sâu, đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi kỹ thuật cao. Cùng với đó, cần khuyến khích tinh thần sáng tạo nhằm tạo môi trường làm việc thân thiện, khuyến khích cán bộ DTTS mạnh dạn đóng góp ý kiến, sáng tạo trong công việc. Tiếp theo là tăng cường hỗ trợ từ các nguồn lực bên ngoài thông qua đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức quốc tế để tranh thủ nguồn lực hỗ trợ đào tạo cán bộ.

Chiến lược phát triển cán bộ dân tộc thiểu số là một hướng đi độc đáo và hiệu quả của tỉnh Lào Cai, góp phần nâng cao chất lượng quản lý, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo tồn bản sắc văn hóa. Những thành tích nổi bật trong công tác này không chỉ tạo ra sự thay đổi tích cực tại địa phương mà còn là bài học kinh nghiệm quý báu cho các tỉnh vùng cao khác trên cả nước. Lào Cai đã và đang chứng minh rằng, với đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số vững mạnh, tỉnh không chỉ phát triển bền vững mà còn trở thành hình mẫu cho sự hài hòa giữa bảo tồn và đổi mới trong thời đại hội nhập./.

Thu Trang