Tóm tắt: Chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng khoa học và công nghệ, mà còn là quá trình thay đổi cách thức, tư duy làm việc một cách hiệu quả cho mọi công việc nói chung. Đặc biệt, trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở Việt Nam thời gian qua, chuyển đổi số đã góp phần quan trọng vào việc giúp các cấp bộ đoàn tiết kiệm thời gian, nâng cao chất lượng và hiệu quả trong tổ chức các hoạt động phong trào.
Từ khóa: Chuyển đổi số; công tác đoàn; đoàn viên, thanh niên.
Abstract: Digital transformation is not only the application of science and technology, but also the process of changing the working methodology and mindset in an efficient manner to general tasks. Particularly, during the activities of the Youth Union and youth movement in Vietnam over the past years, digital transformation has made significant contributions to enabling officers of the Youth Union to save time and enhance the quality and efficency of movement activities.
Keywords: Digital transformation; operations of the Youth Union; members, youth.
Ảnh minh hoạ: Internet. |
Chuyển đổi số và lợi ích của chuyển đổi số đối với đoàn viên, thanh niên
Tại Việt Nam, khái niệm “chuyển đổi số” thường được hiểu theo nghĩa chung nhất là quá trình thay đổi từ mô hình doanh nghiệp truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (iCloud)… nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa công ty. Tuy nhiên trên thực tế, chuyển đổi số không chỉ có vai trò quan trọng tại các doanh nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực khác của xã hội như hoạt động của chính phủ, truyền thông đại chúng, y học, khoa học... Chuyển đổi số là sự tích hợp các công nghệ kỹ thuật số vào tất cả các lĩnh vực của doanh nghiệp, tận dụng các công nghệ để thay đổi căn bản cách thức vận hành, mô hình kinh doanh, cung cấp các giá trị mới cho khách hàng của doanh nghiệp đó cũng như tăng tốc các hoạt động kinh doanh.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 - 2027 đã đề ra mục tiêu phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong hội nhập quốc tế, chuyển đổi số quốc gia, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Để thực hiện mục tiêu này, Nghị quyết cũng xác định một trong 03 nhiệm vụ đột phá là: nâng cao năng lực số nhằm hỗ trợ thanh thiếu niên có nhận thức, thái độ đúng đắn về chuyển đổi số; trang bị kiến thức, kỹ năng phục vụ giao tiếp xã hội, học tập, nghiên cứu, giải trí, làm việc, khởi nghiệp sáng tạo… trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ; góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ trong tương lai, tăng năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia. Trên cơ sở đó, các cấp bộ Đoàn đã xác định thanh niên được kỳ vọng là lực lượng đi đầu trong chuyển đổi số, làm chủ công cuộc xây dựng và phát triển mọi lĩnh vực trong tương lai. Thời gian qua, các cấp bộ Đoàn trong cả nước đã tích cực, chủ động, tiên phong tham gia vào quá trình xây dựng chính phủ số, xã hội số; nâng cao năng lực số cho lực lượng đoàn viên, thanh niên.
Thông qua công tác giáo dục và bồi dưỡng, đội ngũ đoàn viên, thanh niên các cấp đã tận dụng tối đa những giá trị tích cực của chuyển đổi số để phục vụ công tác đoàn và phong trào thanh niên. Cụ thể, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số của Đoàn Thanh niên phục vụ tuyên truyền, vận động trong thời điểm dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, lực lượng đoàn viên, thanh niên tại các địa phương trong cả nước đã “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng PC-COVID cũng như tạo mã QR để tiện lợi khi khai báo y tế. Đoàn Thanh niên phối hợp với ngành Y tế trong việc nhập liệu của người được lấy mẫu xét nghiệm và lưu vào hệ thống để hỗ trợ ngành chức năng nắm bắt nhanh thông tin, hỗ trợ hoạt động truy vết và xử lý các tình huống phát sinh liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19. Cũng trong thời điểm này, tổ chức Đoàn Thanh niên các cấp đã ứng dụng công nghệ số vào họp trực tuyến để thay cho sinh hoạt chi đoàn trực tiếp. Hình thức này đến nay tiếp tục được duy trì và mở rộng, đã giúp các cấp bộ Đoàn nâng cao hiệu quả công tác đoàn và phong trào thanh, thiếu niên.
Đặc biệt, Tháng Thanh niên năm 2023 đã được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lựa chọn chủ đề “Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số” để phát động trong toàn hệ thống tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ cả nước nhằm phát huy vai trò của thanh niên tích cực tham gia vào công cuộc chuyển đổi số, vận dụng, ứng dụng công nghệ số trong thực tiễn cuộc sống và nâng cao năng lực số cho thanh niên, thiếu niên. Chỉ trong 03 tuần đầu của Tháng Thanh niên năm 2023, các tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã tổ chức được 123.507 hoạt động chuyển đổi số với 2.648.230 người được tiếp cận các hoạt động chuyển đổi số do các tổ chức của Đoàn Thanh niên triển khai; 2.932.738 đoàn viên, thanh niên tham gia các hoạt động tình nguyện1…, qua đó đã tạo sức lan tỏa sâu rộng trong thanh niên, thiếu niên và các tầng lớp nhân dân; khẳng định vai trò xung kích của tuổi trẻ trong việc tham gia quá trình chuyển đổi số quốc gia. Thực tế cho thấy, chuyển đổi số có thể được thực hiện thông qua các phương thức như thi trực tuyến, hội nghị trực tuyến, đánh giá trực tuyến…, nên tổ chức Đoàn Thanh niên các cấp đã quán triệt đưa vào tất cả các lĩnh vực công tác từ tuyên truyền giáo dục đến các phong trào hành động và chương trình đồng hành. Nhiều công trình chuyển đổi số của thanh niên đã được triển khai, tiêu biểu như công trình thanh niên chuyển đổi số trong quảng bá di tích lịch sử văn hóa, quảng bá các khu du lịch. Hoạt động này giúp đoàn viên, thanh niên, nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế có thể tham quan, tìm hiểu thông tin chi tiết về các địa chỉ đó thông qua internet dù ở bất kỳ đâu trên toàn thế giới.
Nâng cao hiệu quả khai thác chuyển đổi số phục vụ hoạt động công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong thời gian tới
Để khai thác hiệu quả tính ưu việt của chuyển đổi số phục vụ hoạt động công tác Đoàn và phong trào thanh niên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, trong thời gian tới cần thực hiện tốt một số nội dung sau:
Một là, nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục, tuyên truyền về chuyển đổi số cho đoàn viên, thanh niên.
Các cấp bộ Đoàn cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục thông qua các buổi sinh hoạt, hội nghị tập huấn về chuyển đổi số để qua đó nâng cao nhận thức, kiến thức, trình độ cho đoàn viên, thanh niên. Đây là yếu tố then chốt trong công cuộc chuyển đổi số của Đoàn Thanh niên hiện nay. Từng đoàn viên, thanh niên cần nâng cao nhận thức và phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo trong nghiên cứu, ứng dụng thành quả, vận dụng có hiệu quả những yếu tố tích cực từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là tham gia tích cực vào triển khai thực hiện những mục tiêu, định hướng của Đảng, Nhà nước về chuyển đổi số quốc gia. Trên cơ sở đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, địa phương, tổ chức Đoàn các cấp cần tích cực thực hiện việc xây dựng cơ sở dữ liệu về đoàn viên, thanh niên; chú trọng phát triển áp dụng phương pháp mới, sáng tạo như tích cực sử dụng mạng xã hội để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, trao đổi thông tin, quản lý tổ chức; số hóa văn bản và khai thác các ứng dụng trên nền tảng trực tuyến để triển khai các hoạt động, phong trào thanh niên, góp phần chuyên nghiệp và hiện đại hóa công tác Ðoàn và phong trào thanh niên, thiếu niên, nâng cao nhận thức của tuổi trẻ về quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Hai là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực số cho đoàn viên, thanh niên.
Năng lực số là yếu tố then chốt để đoàn viên, thanh niên chủ động tiếp cận với chuyển đổi số một cách nhanh chóng, hiệu quả. Hoạt động khai thác giá trị tích cực của chuyển đổi số phục vụ công tác Đoàn và phong trào thanh niên, thiếu niên chỉ thực sự đạt được kết quả nếu như đoàn viên, thanh niên có điều kiện nâng cao năng lực số. Thực tiễn cho thấy, do tính chất vùng miền, điều kiện học tập, rèn luyện, công tác của từng nhóm đoàn viên, thanh niên không giống nhau trên địa bàn cả nước, vì vậy, năng lực số của từng nhóm này cũng không đồng đều. Do đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cần được các cấp bộ Đoàn tiến hành trên diện rộng nhưng có trọng tâm, trọng điểm, sát với đối tượng đoàn viên, thanh niên ở từng loại hình tổ chức Đoàn, Đội, Hội.
Cần chủ động đổi mới, cập nhật các nội dung bồi dưỡng năng lực số cho đoàn viên, thanh niên như: sử dụng thành thạo các thiết bị công nghệ số hiện đại như điện thoại thông minh, máy tính, nhất là khả năng thao tác các chức năng cơ bản, cài đặt, sử dụng và bảo trì các phần mềm thông dụng. Qua đó, hỗ trợ việc tiến hành công tác Đoàn, phong trào thanh niên, thiếu niên trở nên hiệu quả hơn; khả năng tìm kiếm, truy cập và đánh giá thông tin một cách hiệu quả trên môi trường số; khả năng sử dụng các kênh giao tiếp trực tuyến; khả năng tạo ra các nội dung số như văn bản, video, hình ảnh; khả năng bảo vệ và bảo mật thông tin cá nhân trên không gian mạng; khả năng tự học, chủ động cập nhật kiến thức và kỹ năng số một cách hiệu quả; khả năng sử dụng các công nghệ chuyên môn trong lĩnh vực nghề nghiệp, áp dụng công nghệ để tối ưu hóa hiệu quả công việc và nắm vững các xu hướng công nghệ mới trong ngành nghề mà đoàn viên, thanh niên đang công tác, học tập.
Ba là, phát huy vai trò nòng cốt, đi đầu của Đoàn Thanh niên trong chuyển đổi số, tham gia thúc đẩy thực hiện xã hội số.
Cần lựa chọn những chuyên gia, đoàn viên, thanh niên tiêu biểu, có trình độ về công nghệ thông tin tham gia tập huấn cho đoàn viên, thanh niên trong địa bàn các chủ trương, chính sách, pháp luật về chuyển đổi số; chuyển giao hướng dẫn cài đặt, sử dụng nền tảng số, công nghệ số, kỹ năng số; phát huy vai trò của đoàn viên, thanh niên trong triển khai các hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ cài đặt và sử dụng thành thạo các ứng dụng công nghệ. Trọng tâm là xây dựng các ứng dụng nền tảng số, tạo sự chuyển đổi mạnh mẽ cả về nội dung và hình thức truyền tải các chương trình, hoạt động của Đoàn Thanh niên. Thực hiện mô hình “Chi đoàn số”, số hóa hồ sơ sổ sách của Đoàn Thanh niên các cấp nhằm nâng cao chất lượng công tác đoàn vụ, ứng dụng chuyển đổi số trong việc tổ chức các hoạt động của chi đoàn.
Bốn là, thường xuyên sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích trong khai thác hiệu quả của chuyển đổi số.
Các cấp bộ Đoàn từ Trung ương đến cấp cơ sở cần thường xuyên sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong khai thác và ứng dụng chuyển đổi số hiệu quả. Bên cạnh đó, cần chú trọng khắc phục những hạn chế của các nền tảng số trong thời gian qua, đồng thời tổ chức Đoàn các cấp cần có biện pháp phòng, chống trước về nguy cơ xảy ra những về lỗi kỹ thuật ở các nền tảng số và chuẩn bị kỹ lưỡng về hình thức, nội dung được trình bày trên nền tảng số./.
-------------------------
Ghi chú:
(1) https://thanhnien.vn/doan-thanh-nien-phai-di-dau-trong-chuyen-doi-so-185230321165842408.htm.
Vũ Đức Dũng - Học viện Chính trị
Bình luận
Tin tức cùng chuyên mục