Hội nghị tổng kết và công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính năm 2021

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu chính có đại diện Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế Trung ương và Ban Chỉ đạo điều tra cơ sở hành chính Trung ương; Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an; lãnh đạo Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư); đại diện Ban Chỉ đạo một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại các điểm cầu ở địa phương có thành viên Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế và Ban Chỉ đạo điều tra cơ sở hành chính các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; lãnh đạo Cục Thống kê và lãnh đạo các Sở Nội vụ.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu khai mạc Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương nhấn mạnh, Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính năm 2021 được thực hiện trong bối cảnh nhu cầu thông tin thống kê ngày càng được yêu cầu cao hơn với mức độ phân bổ chi tiết hơn. Do vậy, đòi hỏi việc thiết kế và thực hiện Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính năm 2021 phải được cải tiến để thích ứng với những yêu cầu mới, thay đổi mới.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, đặc biệt trong quá trình thu thập thông tin Tổng điều tra kinh tế giai đoạn 2, thực hiện hướng dẫn của Ban Chỉ đạo Tổng điều tra Trung ương, Ban Chỉ đạo Tổng điều tra các cấp đã chủ động, linh hoạt trong việc áp dụng hình thức thu thập thông tin để bảo đảm phòng, chống dịch hiệu quả, an toàn cho các lực lượng tham gia Tổng điều tra, thu thập thông tin có chất lượng. 

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cũng cho biết, thành công của cuộc Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính năm 2021 trước hết là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị; sự chỉ đạo điều hành hiệu quả của Ban Chỉ đạo Tổng điều tra kinh tế và điều tra cơ sở hành chính các cấp; kết quả về công tác phối hợp liên ngành với các Bộ: Quốc phòng, Công an, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông, Tài chính (Tổng cục Thuế); đồng thời, là kết quả làm việc nghiêm túc, trách nhiệm của các điều tra viên thống kê, giám sát viên, sự ủng hộ tích cực của các doanh nghiệp, hợp tác xã; đơn vị sự nghiệp, hiệp hội; cơ sở hành chính; cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể; cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng trong cả nước. 

Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương phát biểu tại Hội nghị.

Báo cáo sơ bộ kết quả Tổng điều tra kinh tế năm 2021, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, Tổng điều tra kinh tế 2021 do Tổng cục Thống kê thực hiện có quy mô lớn, nội dung phức tạp, liên quan đến 04 loại đơn vị điều tra, bao gồm: doanh nghiệp; cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể; đơn vị sự nghiệp, hiệp hội; cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng. Theo kết quả sơ bộ Tổng điều tra kinh tế năm 2021, cả nước có gần 06 triệu đơn vị điều tra, tăng 444,2 nghìn đơn vị, tương đương tăng 8% so với năm 2016; số lao động trong các đơn vị điều tra là gần 26 triệu người, tăng 748,6 nghìn người, tương đương tăng 3%. Bình quân mỗi năm giai đoạn 2016-2020 tăng 1,9% về số đơn vị và tăng 0,7% về số lao động (giai đoạn 2006-2011 tăng 4,9% và tăng 7,7%; giai đoạn 2011-2016 tăng 1,5% và tăng 3,6%).

Số doanh nghiệp, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng duy trì mức tăng nhưng các cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể, đơn vị sự nghiệp, hiệp hội, tổ chức phi chính phủ có dấu hiệu chững lại trong 5 năm qua. Tính đến thời điểm 31/12/2020, cả nước có gần 683,6 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh với số lao động là 14,7 triệu người, tăng 35,3% về số doanh nghiệp và tăng 4,7% về số lao động so với năm 2016. Giai đoạn 2016-2020, bình quân mỗi năm số doanh nghiệp tăng 7,9% (bình quân giai đoạn 2011-2016 tăng 8,7%); số lao động tăng 1,2%, thấp hơn mức tăng 5,1% của giai đoạn 2011-2016. 

Quy mô lao động bình quân một đơn vị điều tra năm 2020 biến động không đều so với năm 2016, trong đó giảm mạnh ở khối doanh nghiệp. Lao động bình quân trong các đơn vị điều tra giảm nhẹ từ 4,5 người năm 2016 xuống 4,3 người năm 2020. Trong đó, doanh nghiệp giảm từ 27,2 người xuống 21,5 người; hợp tác xã giảm từ 15,1 xuống 11,1 người; cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể giảm nhẹ từ 1,7 người xuống 1,6 người. Các đơn vị sự nghiệp, hiệp hội, tổ chức phi Chính phủ và tôn giáo, tín ngưỡng lại có biến động tăng so với năm 2016, cụ thể: đơn vị sự nghiệp năm 2020 tăng 11 người so với năm 2016; tổ chức phi chính phủ tăng 5,9 người; đơn vị hiệp hội tăng 0,2 người…

Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ Nội vụ) Nguyễn Thị Bích Thủy phát biểu tại Hội nghị.

Báo cáo sơ bộ kết quả điều tra cơ sở hành chính năm 2021 tại Hội nghị, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ Nội vụ) Nguyễn Thị Bích Thủy cho biết, điều tra cơ sở hành chính năm 2021 nhằm thu thập thông tin về số cơ sở hành chính, số lượng, trình độ của lực lượng lao động đang làm việc trong các cơ sở hành chính; kết quả thu chi của cơ sở hành chính ở nước ta nhằm rà soát, điều chỉnh, bổ sung các chính sách quản lý, kế hoạch, quy hoạch phát triển ngành, vùng, phát triển cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực… đáp ứng yêu cầu quản lý của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương; tổng hợp các chỉ tiêu thống kê quốc gia chính thức năm 2020 của các chuyên ngành có liên quan đến khối cơ quan hành chính; bổ sung số liệu cho các cuộc điều tra thống kê chọn mẫu hàng năm, tính toán chỉ tiêu GDP và GRDP và các chỉ tiêu khác thuộc hệ thống tài khoản quốc gia của cả nước, từng địa phương; cập nhật cơ sở dữ liệu và dàn mẫu tổng thể về cơ sở hành chính cho các cuộc điều tra chọn mẫu trong những năm tiếp theo của ngành Nội vụ, các bộ, ngành, địa phương và thu thập một số thông tin chuyên đề phục vụ tổng kết, đánh giá một số đề án, nghị quyết lớn. 

Tính đến thời điểm 31/12/2020 cả nước có 32.304 cơ sở hành chính, giảm 7,25% so với năm 2016 - tương đương 2.520 cơ sở, bình quân giai đoạn 2016-2020 giảm 1,86%/năm, trong đó, số cơ sở thuộc hệ thống hành pháp chiếm số lượng lớn nhất là 25.271 cơ sở (chiếm tỷ lệ 78,2%), số cơ sở thuộc hệ thống tổ chức chính trị - xã hội là 4.208 cơ sở (chiếm 13%), số cơ sở thuộc hệ thống tư pháp với 1.728 cơ sở (chiếm 5,3%), cơ sở thuộc cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam với 1.045 cơ sở (chiếm 3,2%) và số lượng cơ sở thuộc hệ thống lập pháp là 52 cơ sở chiếm tỷ lệ thấp nhất (0,16%). Nguyên nhân giảm số lượng cơ sở hành chính chủ yếu do thay đổi tiêu chí về cơ sở hành chính và do sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Trên phạm vi cả nước, vùng kinh tế Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung có số lượng cơ sở hành chính lớn nhất với 7.574 cơ sở, chiếm 23,4%; vùng trung du và miền núi phía Bắc với 6.701 cơ sở, chiếm 20,7%; vùng đồng bằng sông Hồng với 6.473 cơ sở, chiếm 20%; vùng đồng bằng sông Cửu Long với 5.689 cơ sở, chiếm 17,6%; vùng Tây Nguyên và Đông Nam bộ là hai vùng có số lượng cơ sở thấp nhất tương ứng là 2.761 và 3.106 cơ sở, chiếm tỷ lệ tương ứng là 8,5% và 9,6%.

Lao động trong các cơ sở hành chính tăng so với năm 2016 do mở rộng quy mô và phạm vi điều tra. Tổng số lao động trong các cơ sở hành chính tại thời điểm ngày 31/12/2020 là 1.459 nghìn người, tăng 462 nghìn người so với năm 2016. Nguyên nhân tăng số lượng lao động nêu trên là do mở rộng quy mô điều tra, phạm vi điều tra về lao động và đơn vị hành chính đến cấp cơ sở, tất cả số lượng lao động trả lương trong đơn vị (do thay đổi phương án điều tra so với năm 2017); bổ sung một số đơn vị tại Tổng điều tra kinh tế năm 2017 nằm trong khối sự nghiệp, điều tra năm 2021 chuyển sang khối cơ sở hành chính thực hiện. Loại trừ các yếu tố trên thì số lao động trong các cơ sở hành chính có giảm theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII và Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị. Trong tổng số 1.459 nghìn lao động, số lượng lao động của cơ sở thuộc cơ quan hành pháp chiếm số lượng lớn nhất với 1.349,8 nghìn lao động, chiếm đến 92,5%; tiếp đến là cơ sở thuộc cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam với 39,95 nghìn lao động chiếm 2,7%; cơ sở thuộc cơ quan tư pháp là 35,9 nghìn lao động chiếm 2,5%; cơ sở thuộc tổ chức chính trị - xã hội là 31,2 nghìn lao động chiếm 2,1% và lao động thuộc cơ sở của cơ quan thuộc hệ thống lập pháp chiếm tỷ lệ lao động thấp nhất với gần 2,2 nghìn lao động, chiếm 0,2%.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa cho biết, công tác chuẩn bị điều tra cơ sở hành chính đã được thực hiện từ cuối năm 2019 đến tháng 3/2021. Đây là cuộc điều tra thống kê quốc gia có quy mô lớn, lần đầu tiên Bộ Nội vụ và ngành Nội vụ triển khai thực hiện nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ rất lớn của Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương và đã ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong quá trình điều tra đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong điều kiện thiếu về nguồn nhân lực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Việc huy động hơn 6.500 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của ngành Nội vụ trên cả nước tham gia điều tra cơ sở hành chính là một cố gắng rất lớn của ngành, từ Trung ương đến địa phương; nguồn kinh phí tổ chức thực hiện điều tra được tiết kiệm đáng kể.

Đặc biệt, giai đoạn thu thập thông tin của cuộc điều tra đã bị tác động lớn của đại dịch Covid-19, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt và linh hoạt thích ứng của Ban Chỉ đạo điều tra cơ sở hành chính Trung ương, Ban Chỉ đạo các cấp, đặc biệt việc ứng dụng công nghệ thông tin triệt để đã giúp cho công tác thu thập thông tin và nghiệm thu hoàn thành trong tháng 12/2021; qua công tác kiểm tra, nghiệm thu, Ban chỉ đạo Trung ương đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chỉnh sửa, hoàn thiện lại nhiều chỉ tiêu chưa chính xác, khớp đúng nhằm đạt yêu cầu để xử lý, tổng hợp số liệu công bố kết quả sơ bộ của cuộc điều tra theo kế hoạch. 

Cuộc điều tra đã hoàn thành việc thu thập thông tin của 32.304 cơ sở hành chính đạt 99,99% (giảm 7,23% so với năm 2017 - tương đương 2.516 cơ sở, ngoài nguyên nhân giảm do thay đổi tiêu chí đơn vị hành chính, còn giảm do sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, điều này cho thấy nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy từ Trung ương đến địa phương).

Qua cuộc điều tra do Bộ Nội vụ chủ trì thực hiện, Thứ trưởng Nguyễn Trọng Thừa đề nghị các Ban Chỉ đạo địa phương, các Ban Chỉ đạo, Tổ công tác các bộ, ngành, các đơn vị cung cấp thông tin cần tập trung đánh giá, rút kinh nghiệm thông qua một số bài học sau:

Thứ nhất, để thực hiện thành công cuộc điều tra cần có sự chỉ đạo, điều hành và vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. Chú trọng công tác ban hành, quát triệt, triển khai và thực hiện đúng kịp thời các văn bản chỉ đạo, điều hành. Phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể, linh hoạt dựa vào tình hình thực tế trong quá trình triển khai điều tra. Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các kế hoạch nhiệm vụ đề ra của cuộc điều tra đảm bảo về chất lượng và tiến độ. Kịp thời có những chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ trong suốt quá trình triển khai điều tra thu thập thông tin; chủ động trong công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành.

Thứ hai, công tác xây dựng phương án điều tra và xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, cần đảm bảo kỹ lưỡng, khoa học, cũng như việc lựa chọn thời điểm, thời gian tiến hành cuộc điều tra phù hợp có ảnh hưởng rất lớn tới kết quả cuộc điều tra.

Thứ ba, công tác kiểm tra, giám sát cần thực hiện đồng thời, song song suốt quá trình tiến hành thu thập thông tin. Phân công rõ trách nhiệm của các giám sát viên trong quá trình giám sát. Tổ chức kết hợp giám sát trực tiếp và trực tuyến để tăng tính ứng phó linh hoạt và nâng cao chất lượng số liệu. Công tác thanh tra cũng phải được thực hiện quyết liệt, nhất là đối với các đơn vị không phối hợp cung cấp thông tin, mạnh dạn áp dụng các chế tài xử phạt hành chính trong hoạt động thống kê theo quy định của Chính phủ.

Thứ tư, Ban Chỉ đạo các cấp phải quán triệt, tuyên truyền đầy đủ mục tiêu, ý nghĩa của cuộc điều tra. Các cơ sở hành chính, người cung cấp thông tin phải hiểu rõ về trách nhiệm, nghĩa vụ cung cấp thông tin thống kê theo luật định, từ đó tham gia tích cực, chủ động trong quá trình tổ chức triển khai; đồng thời phải chú trọng công tác tập huấn, hướng dẫn kịp thời để những người tham gia cuộc điều tra hiểu và làm tốt nhiệm vụ được phân công.

Thứ năm, đẩy mạnh và coi trọng ứng dụng công nghệ thông tin vào thu thập số liệu và tổng hợp, phân tích kết quả điều tra. Mặt khác, tính chủ động, sáng tạo khi gặp tình huống cực kỳ khó khăn như đại dịch Covid-19 cần được phát huy, như việc tổ chức các buổi làm việc, hướng dẫn các địa phương, tổ chức nghiệm thu cấp Trung ương thực hiện qua hình thức trực tuyến đã mang lại hiệu quả khá cao trong điều kiện hạn chế tiếp xúc do dịch bệnh Covid-19.

Quang cảnh Hội nghị

Để ghi nhận và biểu dương các tập thể và cá nhân, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã quyết định tặng Cờ thi đua cấp Bộ và Bằng khen của Bộ trưởng cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác Tổng điều tra kinh tế năm 2021; Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã quyết định tặng Bằng khen của Bộ trưởng cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác điều tra cơ sở hành chính năm 2021./.

Một số hình ảnh tại Hội nghị:

Hoài Nga