Xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược của Bộ Tổng Tham mưu đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới

Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Bộ Tổng Tham mưu (07/9/1945 - 07/9/2020).

Vị trí vai trò của đội ngũ cán bộ Bộ Tổng Tham mưu - Cơ quan Bộ Quốc phòng

Cán bộ tham mưu chiến lược của BTTM có một vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong tham mưu, chỉ đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Kế thừa những tinh hoa và giá trị nhân văn, khoa học, về xây dựng đội ngũ cán bộ của Quân đội ta, nhất là cán bộ tham mưu chiến lược của BTTM trong hai cuộc kháng chiến chống cứu nước để vận dụng, rèn luyện đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược của BTTM hiện nay là cần thiết, nhằm xây dựng Đảng bộ BTTM - Cơ quan Bộ Quốc phòng ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.

Ngay sau khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng, đất nước bước vào thời kỳ mới, BTTM tập trung chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược. Đây là lực lượng nòng cốt tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tổng Tham mưu trưởng những vấn đề về quân sự, quốc phòng; về chỉ huy Quân đội và dân quân tự vệ Việt Nam; về chỉ đạo, chỉ huy quân đội; trong quản lý điều hành về mặt nhà nước trên lĩnh vực quân sự, quốc phòng; trực tiếp nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện mọi đường lối, chủ trương của Đảng và nghị quyết của Quân ủy Trung ương, mệnh lệnh, chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng theo phạm vi chức năng được phân công. Đó là lực lượng nòng cốt, có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố cơ bản trực tiếp quyết định chất lượng hoàn thành nhiệm vụ chính trị, góp phần xây dựng cơ quan tham mưu chiến lược vững mạnh toàn diện, xây dựng Đảng bộ BTTM trong sạch, vững mạnh; là lực lượng quan trọng để bổ sung, phát triển thành cán bộ chỉ huy cấp chiến dịch, chiến lược, là lực lượng dự trữ, sẵn sàng bổ sung, thay thế cán bộ tham mưu, chỉ huy trên các hướng chiến trường, các mặt trận khi đất nước có chiến tranh. 

Trong thời kỳ mới, nhiệm vụ đặt ra là phải bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, đòi hỏi công tác tham mưu chiến lược cần tập trung nghiên cứu để tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đường lối chính sách quân sự, quốc phòng, chỉ đạo xây dựng các phương án, kế hoạch chiến lược bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với an ninh nhân dân, xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ từng bước hiện đại. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: ”Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Xây dựng, hoàn thiện chính sách phát hiện, thu hút, sử dụng nhân tài; có cơ chế bảo vệ những cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm,...đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”(1). Để hoàn thành được chức năng, nhiệm vụ đó, đòi hỏi BTTM phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược thực sự vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu ngày càng tốt hơn nhiệm vụ của quân đội trong tình hình mới.

Xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn cách mạng mới

Một là, xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM đủ về số lượng và cơ cấu hợp lý về loại cán bộ, về cấp bậc quân hàm, về tuổi đời, tuổi quân,...; có tỷ lệ phù hợp giữa cán bộ tham mưu chiến lược là sĩ quan và số quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên. Về loại cán bộ, phải bảo đảm tỷ lệ vượt trội cần thiết đối với số cán bộ tham mưu chỉ huy, tập trung ở các cơ quan tham mưu giúp lãnh đạo BTTM về chỉ đạo, chỉ huy tác chiến, huấn luyện, tổ chức xây dựng lực lượng, quản lý khoa học quân sự, nghiên cứu nghệ thuật quân sự, so với số cán bộ hậu cần, kỹ thuật ở các cơ quan có chức năng chỉ đạo nghiệp vụ toàn quân về tài chính, kinh tế, kế hoạch và đầu tư, đồng thời có tính hợp lý so với số cán bộ chuyên môn nghiệp vụ ở các khối pháp chế, văn phòng, đối ngoại quân sự.

Việc xây dựng về số lượng và cơ cấu đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược ở BTTM được hướng vào đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu, tham mưu, đề xuất và chỉ đạo toàn quân; đồng thời, thực hiện kiện toàn tổ chức biên chế theo hướng gọn, mạnh, đồng bộ, chính quy, từng bước hiện đại, gắn với đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự, nỗ lực hướng tới xây dựng BTTM thực sự tiêu biểu, mẫu mực về nền nếp chính quy và rèn luyện kỷ luật.

Hai là, xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM có trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Trước đòi hỏi của nhiệm vụ tham mưu, đề xuất và chỉ đạo thực hiện các vấn đề về quân sự, quốc phòng thời kỳ mới; đòi hỏi trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM phải không ngừng được nâng cao. Đảng ta yêu cầu: xây dựng, đổi mới toàn diện công tác cán bộ và quản lý thống nhất đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Chuẩn hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường, cơ chế và điều kiện để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và bảo vệ cán bộ; phân công, phân cấp gắn với giao quyền, ràng buộc trách nhiệm, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm minh sai phạm. Điều đó được thể hiện trước hết ở trình độ kiến thức. Đó là phải nắm vững và vận dụng đúng đắn, sáng tạo những quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, điều lệ quân đội, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên vào thực hiện nhiệm vụ. Cán bộ tham mưu chiến lược phải có trình độ, kiến thức lý luận chính trị, khoa học quân sự, nghệ thuật quân sự, khoa học công nghệ và những kiến thức cần thiết về quản lý, pháp luật, trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu của mỗi chức danh.

Đặc biệt, do yêu cầu về nhiệm vụ, chức năng đòi hỏi đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược ở BTTM trong thời kỳ mới phải được nâng cao năng lực tham mưu đề xuất, hướng dẫn, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Đây là nhiệm vụ chủ yếu của đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM. Năng lực đó thể hiện thông qua việc thường xuyên bám sát yêu cầu nhiệm vụ, chủ động tham mưu đề xuất, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ theo phạm vi chức trách được giao. Khả năng tư duy độc lập, nghiên cứu phát hiện những vấn đề mới nảy sinh; nghiên cứu, dự báo tầm chiến lược, đáp ứng yêu cầu: “Người chỉ đạo phải thấy trước vấn đề, cấp chỉ đạo càng cao thì càng phải nhìn xa trông rộng; nếu không người chỉ đạo sẽ đưa cấp dưới và bản thân mình vào ngõ cụt, lâm vào tình thế bị động”(2) , trên cơ sở đó tham mưu đề xuất đúng, trúng, phù hợp, thiết thực, có hiệu quả trong thực tiễn. Hoạt động chỉ đạo, hướng dẫn bảo đảm nhanh nhạy, phát hiện chính xác các vấn đề ở cơ sở, phối hợp xử lý kịp thời, giúp đơn vị tháo gỡ khó khăn; kịp thời phổ biến kinh nghiệm, uốn nắn, nhắc nhở làm chuyển biến tình hình, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của các đơn vị trong toàn quân. Cùng với đó là khả năng soạn thảo văn bản, xây dựng kế hoạch, văn kiện và báo cáo đảm bảo đúng quan điểm, sâu sắc về nội dung chuyên môn, chặt chẽ về quy phạm pháp luật, đúng thủ tục quy định và bảo đảm tiến độ thời gian.

Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức lối sống trong sạch, đòi hỏi đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược phải nắm vững những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; sẵn sàng hy sinh bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Trước những biến động chính trị trên thế giới, sự chống phá về tư tưởng, chính trị của các thế lực thù địch, phải có nhận thức đúng đắn, phân biệt rõ đúng, sai, không hoài nghi, dao động; đồng thời chủ động, kiên quyết lên án và đấu tranh phản bác với các quan điểm, tư tưởng sai trái; các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, mất cảnh giác.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình, những nảy sinh trong thực tiễn, đòi hỏi đội ngũ cán bộ chiến lược của BTTM phải luôn nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, vững vàng trong nhận định đánh giá. Có tinh thần cảnh giác cách mạng cao, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, giữ gìn bí mật quân sự, bí mật quốc gia. Lối sống trong sạch, lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; trung thực, thẳng thắn, gương mẫu; không cục bộ địa phương, không tham vọng cá nhân, không tham ô, tham nhũng. Kiên quyết chống tham nhũng và mọi biểu hiện cơ hội, tiêu cực; tư tưởng trung bình chủ nghĩa, làm việc cầm chừng; ít đổi mới, sáng tạo trong hoạt động nghiên cứu. Phát huy dân chủ, nêu cao tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất, gắn bó với quần chúng, với Nhân dân, được quần chúng tín nhiệm. Chủ động, kiên quyết phòng, chống chiến lược “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch và “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ.

Bốn là, xây dựng quy hoạch cán bộ và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cơ bản, lâu dài, có tính đến nhu cầu và khả năng phát triển. Kết hợp nhiều hình thức và phương pháp đào tạo (tập trung, tại chức, thông qua thực tiễn công tác, học tập, chiến đấu,…); kết hợp xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng, rèn luyện đội ngũ đảng viên; kết hợp đào tạo, bồi dưỡng với chăm lo chính sách cán bộ.

Làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí và sử dụng đúng cán bộ. Đây là khâu hết sức quan trọng trong công tác cán bộ. Phải lấy hiệu quả công việc làm thước đo cán bộ. Đánh giá phải trên quan điểm toàn diện, lịch sử, cụ thể và phát triển. Bố trí, sử dụng cán bộ phải căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ, công tác đặt ra. Kết hợp chặt chẽ việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng những cán bộ đủ tiêu chuẩn với việc kiên quyết đưa ra khỏi cương vị lãnh đạo, quản lý đối với những cán bộ thiếu về phẩm chất chính trị, đạo đức, yếu về năng lực và ở những đơn vị trì trệ, yếu kém, mất đoàn kết kéo dài.

Trong tình hình hiện hay, cần chú ý đánh giá tính kiên định mục tiêu, lý tưởng của cán bộ thể hiện trong thái độ, quan điểm chính trị của mỗi người. Cần coi trọng việc đánh giá đạo đức, lối sống và quan hệ với đơn vị và cấp dưới của cán bộ, nhất là tinh thần đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Để đổi mới xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược hiện nay, các cấp ủy, tổ chức đảng phải công tâm, khách quan và dân chủ. Căn cứ vào kết quả đánh giá mà rút ra nhận xét, kết luận về mức độ hoàn thành nhiệm vụ, khả năng, triển vọng phát triển của từng cán bộ để bổ nhiệm, đào tạo, rèn luyện, thử thách trong thực tiễn, đồng thời để đưa những người không đủ tiêu chuẩn ra khỏi cơ quan tham mưu chiến lược.

Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm; phương pháp, tác phong công tác khoa học. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong giai đoạn hiện nay, đòi hỏi đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược của BTTM phải có kỷ luật nghiêm minh, chấp hành tốt kỷ luật quân đội, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, luôn có ý thức tự quản, tự rèn, mẫu mực trong xây dựng quân đội chính quy. Có phương pháp xem xét khách quan, khoa học; có nền nếp làm việc khoa học, theo kế hoạch; có tác phong khẩn trương, nghiêm túc, chủ động, sáng tạo, quyết đoán trong công việc, sâu sát cơ sở; có tính kỷ luật cao. Luôn tận tụy với công việc. Xây dựng phương pháp nghiên cứu phù hợp, khoa học, độc lập, sáng tạo, gắn lý luận với thực tiễn; phong cách làm việc thận trọng, tỷ mỉ, khách quan; phát huy dân chủ, lắng nghe ý kiến tập thể, ý kiến đơn vị cơ sở. Thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, loại bỏ những biểu hiện thiếu chặt chẽ trong nghiên cứu; tùy tiện, giản đơn, chủ quan, nóng vội trong chỉ đạo hướng dẫn; những biểu hiện tập trung quan liêu, gia trưởng, độc đoán, không tôn trọng cấp dưới, không phát huy trí tuệ tập thể, áp đặt, thiếu dân chủ, vi phạm nguyên tắc công tác trong quản lý, chỉ huy.

Việc xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới, cần phải tiến hành đồng bộ trên cơ sở phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, người chỉ huy và cơ quan tham mưu về công tác cán bộ theo quan điểm chỉ đạo của Đảng, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) "về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ". Kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, đặc quyền đặc lợi, nói không đi đôi với làm… Tiếp tục đẩy mạnh kiện toàn tổ chức biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh, linh hoạt”. Nghiên cứu hoàn thiện cơ chế lựa chọn, đánh giá, sàng lọc để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược. Làm tốt công tác tư tưởng; giải quyết kịp thời chế độ, chính sách đối với các trường hợp do ảnh hưởng trong quá trình kiện toàn tổ chức biên chế.

Kế thừa, phát huy kinh nghiệm chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu cấp chiến lược của BTTM - Cơ quan Bộ Quốc phòng trong gần 76 năm qua, BTTM cần tiếp tục đổi mới toàn diện để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, tham mưu, đề xuất cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng những vấn đề về quân sự, quốc phòng và trong công tác xây dựng cơ quan tham mưu chiến lược vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn cách mạng mới./.

----------------------------

Chú thích:

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập II, Nxb. CTQG-ST, H.2021, tr.230.
(2) Đại tướng Hoàng Văn Thái, Mấy vấn đề về chỉ huy và tham mưu, Nxb. QĐND, Hà Nội, 1985, tr.47.

Tài liệu tham khảo:

1. Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam: Truyền thống hào hùng, chiến thắng vẻ vang (07/9/1945 - 07/9/2015), Nxb QĐND, Hà Nội - 2015.
2. Kỷ yếu Hội thảo khoa học: Trận quyết chiến lịch sử Xuân 1975, Nxb. QĐND, Hà Nội, 1990.
3. Tổng kết Bộ Tổng Tham mưu trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Nxb. QĐND, Hà Nội, 1997.
4. Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, Cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới của đế quốc Mỹ ở Việt Nam, Nxb. QĐND, Hà Nội, 1991. 

Thượng tướng, TS Lê Huy Vịnh - Ủy viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Quân uỷ Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng