Kê khai tài sản cán bộ: Giải pháp nào hạn chế tính hình thức?

Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ.

Xin ông cho biết công tác kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) 2018 đã và đang được triển khai như thế nào?

- Để triển khai thực hiện các quy định của Luật PCTN về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ trong cơ quan, tổ chức, đơn vị, Thủ tướng đã sớm có chỉ đạo, giao Thanh tra Chính phủ (TTCP) chủ trì soạn thảo Nghị định quy định chi tiết những nội dung được Luật giao, đồng thời nghiên cứu, xây dựng đề án cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập. Chính phủ đã ban hành Nghị định 130/2020/NĐ-CP về kiểm soát tài sản thu nhập của người có chức vụ trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. TTCP cũng đã báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng về việc xây dựng Nghị định về cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập theo quy định của Luật Công nghệ thông tin.

Sau khi có Nghị định 130/2020/NĐ-CP, nhiều bộ, ngành, địa phương đã chủ động, khẩn trương triển khai xây dựng kế hoạch và tổ chức việc kê khai tài sản thu nhập lần đầu, đồng thời tổ chức công khai bản kê khai và nộp bản kê khai tài sản, thu nhập cho cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập. TTCP đã tiếp nhận Bản kê khai của một số cán bộ giữ chức vụ Giám đốc Sở của một số địa phương.

TTCP cũng đã tham mưu và Tổng TTCP đã thừa ủy quyền của Thủ tướng báo cáo Hội đồng Bầu cử Quốc gia về việc sử dụng mẫu bản kê khai tài sản, thu nhập phục vụ công tác bầu cử. Hội đồng đã có Nghị quyết 41 ngày 18/01/2021 hướng dẫn cụ thể về hồ sơ ứng cử và mẫu bản kê khai tài sản, thu nhập dùng cho hồ sơ ứng cử.

Tuy vậy, việc triển khai thực hiện còn chưa đồng đều, một số nơi khi tổ chức thực hiện còn gặp vướng mắc. Vì vậy, TTCP đã báo cáo Thủ tướng và mới đây có Văn bản số 252/TTCP-C.IV ngày 19/02/2021 đôn đốc, hướng dẫn công tác này, trong đó yêu cầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức thực hiện việc kê khai, công khai Bản kê khai tài sản, thu nhập lần đầu xong trước ngày 31/3/2021; bàn giao bản kê khai cho cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập xong trước ngày 30/4/2021 và báo cáo kết quả triển khai thực hiện về TTCP chậm nhất là ngày 31/5/2021.

Việc hướng dẫn, đôn đốc của TTCP với các bộ, ngành, địa phương đến nay ra sao để bảo đảm đúng tiến độ là việc kê khai lần đầu hoàn thành xong trước ngày 31/3/2021, thưa ông?

- TTCP đã ban hành Kế hoạch số 2265/KH-TTCP ngày 25/12/2020 trong đó tiếp tục đẩy mạnh công tác phổ biến, quán triệt, hướng dẫn các quy định của Luật PCTN về kiểm soát tài sản, thu nhập và Nghị định 130/2020/NĐ-CP; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa TTCP với các Bộ, ngành, địa phương và cơ quan liên quan trong việc tổ chức thực hiện. 

Theo Kế hoạch, TTCP sẽ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc phổ biến, quán triệt quy định của Luật PCTN về kiểm soát tài sản, thu nhập và Nghị định 130/2020/NĐ-CP. Đặc biệt, để khắc phục một số khó khăn, vướng mắc, bảo đảm các biện pháp thi hành quy định của Luật PCTN về kiểm soát tài sản, thu nhập, TTCP sẽ phối hợp Ban Tổ chức Trung ương xây dựng dự thảo Quy chế phối hợp giữa các cơ quan trong kiểm soát tài sản, thu nhập theo khoản 2 Điều 1 Nghị định 130/2020/NĐ-CP.

Đây là đợt đầu triển khai việc kê khai tài sản, thu nhập theo Luật PCTN 2018 và Nghị định 130/2020/NĐ-CP; nhưng công tác này cũng đã được triển khai từ nhiều năm trước theo quy định của Luật PCTN năm 2005. Do đó, đồng thời với việc tuyên truyền, hướng dẫn, đôn đốc, TTCP sẽ tổ chức kiểm tra đối với một số Bộ, ngành, địa phương để đánh giá nơi nào làm tốt, nơi làm chưa tốt và thúc đẩy việc thực hiện.

Thưa ông, chúng ta cần có những giải pháp nào để hạn chế tính hình thức và kiểm soát thực chất được tài sản của cán bộ, công chức, nhất là đối với những người có chức vụ, người tham gia ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp tới đây?

- Trước đây, việc kê khai tài sản được đánh giá là còn hình thức và chưa kiểm soát được tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Chính vì vậy, nhiều giải pháp mới đã được thể chế hóa trong Luật PCTN năm 2018 và Nghị định số 130/2020/NĐ-CP. 

Để hạn chế tính hình thức và kiểm soát thực chất được tài sản của cán bộ, công chức, nhất là đối với những người tham gia ứng cử ĐBQH và HĐND các cấp tới đây thì nhất thiết phải thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật PCTN và Nghị định 130/2020/NĐ-CP, trọng tâm là các nội dung:

Phải rà soát, lập danh sách đầy đủ những người có nghĩa vụ kê khai để tránh bỏ lọt đối tượng phải kê khai lần đầu; tổ chức kê khai theo đúng trình tự, thủ tục quy định, đặc biệt là khâu rà soát nội dung bản kê khai để bảo đảm kê khai đúng mẫu, đúng hướng dẫn. Các trường hợp kê khai chưa đúng, chưa đầy đủ phải kiên quyết yêu cầu kê khai lại.

Phải tổ chức việc công khai bản kê khai tài sản, thu nhập theo đúng quy định và lựa chọn hình thức niêm yết hay công bố tại cuộc họp sao cho phù hợp nhất với tính chất tổ chức, hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình để bảo đảm Bản kê khai được công khai rộng rãi, rõ ràng. Đối với người tham gia ứng cử ĐBQH và HĐND các cấp thì phải công khai theo đúng quy định của pháp luật bầu cử; góp phần quan trọng để phát hiện các trường hợp có dấu hiệu vi phạm, cũng như cung cấp thông tin giúp cử tri xem xét, quyết định lựa chọn người xứng đáng.

Phải tổ chức tốt việc kiểm tra, xác minh tính trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập, đặc biệt là việc kiểm tra xác minh khi có tố cáo hoặc theo yêu cầu của cấp có thẩm quyền; và kiểm tra, xác minh ngẫu nhiên theo kế hoạch hàng năm. 

Bên cạnh đó còn cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập với cơ quan quản lý cán bộ, đảng viên, công chức trong kiểm soát tài sản, thu nhập để bảo đảm cho việc quản lý việc kê khai tài sản, thu nhập, theo dõi biến động tài sản, thu nhập, kiểm tra, xác minh và xử lý khi có vi phạm.

Xin cảm ơn ông./.

Theo: baophapluat.vn